Najważniejsze problemy z zakresu praw obywatelskich w Polsce

Udostępnij

Polski prawnik i nauczyciel akademicki, doktor nauk prawnych, działacz na rzecz praw człowieka, w latach 2010–2015 wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw…

Więcej

Obowiązkiem Rzecznika Praw Obywatelskich jest stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych. Cel ten może być zrealizowany tylko pod warunkiem dobrej komunikacji Rzecznika z obywatelami.



Rzecznik musi wiedzieć, co jest ludziom potrzebne, czego oczekują, jak może im pomóc. Dobrze jest, gdy ta wiedza pochodzi nie tylko z napływających do jego biura listów i skarg, ale również z bezpośrednich spotkań i rozmów. Z kolei obywatele powinni być dobrze poinformowani o działaniach RPO– czym się zajmuje na co dzień, jak stara się rozwiązywać problemy, gdzie widzi największe zagrożenia dla ich praw i wolności.

 

Poddaliśmy dokładnej analizie informacje roczne RPO z poprzednich lat. Uznaliśmy, że trzeba coś zmienić, ponieważ stawały się one zbyt formalistyczne. Chociaż zawsze przekazywały rzetelną wiedzę o działaniach urzędu i sytuacji w kraju w zakresie respektowania praw i wolności obywatelskich, to jednak ich lektur a mogła nastręczać pewne problemy związane z objętością i strukturą tekstu.

 

W informacji rocznej za 2017 rok, przygotowywanej na podstawie art. 212 Konstytucji RP, postanowiliśmy dokonać kompleksowych zmian.

 

Obywatele uczestniczący w lipcowych demonstracjach, dotyczących niezależności sądownictwa, wyraźnie wskazali, jak ważna jest dla nich Konstytucja oraz jak wielką wagę przywiązują do jej zrozumienia, respektowania, a także gwarancji z niej wynikających. Dlatego też na wszystkie działania RPO, ale także na stan przestrzegania praw i wolności człowieka i obywatela, staraliśmy się spojrzeć przez pryzmat konkretnych postanowień Konstytucji.

 

Inny ważny powód merytoryczny uzasadniający zmianę to konieczność uporządkowania wielu pojęć i interpretacji zdarzeń.

 

W ostatnim czasie bowiem nasz system prawny ulega szybkim zmianom, podobnie zresztą jak wiele innych obszarów rzeczywistość społecznej i ustrojowej w państwie. Erozji i rozchwianiu ulegają niektóre organy władzy państwowej.

 

Wszystko to powoduje, że w debacie publicznej pojawia się zamęt, niepewność, częste pomieszanie pojęć i nadawanie dowolnych znaczeń czemuś, co już dawno zostało w prawie zdefiniowane.

 

Dlatego sięgnęliśmy do najważniejszego dokumentu określającego nasze prawa i wolności, aby przywrócić ład myślowy oraz pokazać, że wszelkie działania RPO są motywowane właśnie koniecznością ochrony porządku konstytucyjnego.

 

Wreszcie, naszą zmianę podyktowało życie. W 2017 roku kontynuowana była zakrojona na szeroką skalę akcja spotkań regionalnych RPO. Rozmawiając w różnych miejscowościach z setkami osób zauważyłem, że często nie potrafią one powiązać swojej sprawy z konkretną ustawą, przepisem czy paragrafem, ale chętnie odwołują się do Konstytucji.

 

Nie zawsze mają dogłębną wiedzę prawniczą, ale mają świadomość i wrażliwość obywatelską. Upominając się o sprawiedliwość w swojej sprawie, słusznie odwołują się do praw zawartych w Konstytucji, a także do obowiązków ich respektowania przez władze publiczne.

 

W naszym sprawozdaniu napisaliśmy nie tylko o tym, co ważnego działo się w 2017 roku w zakresie praw człowieka, ale pozwoliliśmy sobie również na komentarz.

 

Zastępcy RPO, znakomici specjaliści w swoich dziedzinach, podzielili się uwagami na temat tych obszarów prawa, którymi się zajmują: Stanisław Trociuk opisał zmiany dotyczące systemu konstytucyjnego, dr Sylwia Spurek scharakteryzowała realizację zasady równego traktowania, a dr Hanna Machińska podzieliła się uwagami na temat przeciwdziałania torturom i wykonywania kar. Ponadto o niektórych działaniach i sytuacji materialnej Biura RPO napisała dyrektor generalna Katarzyna Jakimowicz.

 

Wszystko to staraliśmy się przedstawić w możliwie prosty sposób i przyjaznym językiem, oczywiście na tyle, na ile trudna materia prawna i statystyczna na to pozwala.

 

Wierzymy, że w ten sposób skutecznie przybliżać będziemy obywatelom znaczenie postanowień Konstytucji. Mamy ambicję dalej doskonalić nasze dzieło, aby w kolejnych latach raporty roczne RPO coraz lepiej służyły dobrej komunikacji oraz informowaniu, co w Polsce należy jeszcze zrobić, aby poprawić stan przestrzegania praw człowieka. Dlatego będziemy wdzięczni za wszelkie propozycje i uwagi, także te krytyczne.

 

Życzę Państwu pożytecznej lektury.

 

Powyższy tekst opublikowany został w Informacji o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w 2017 r. oraz o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich, dostępnej w całości na stronie Archiwum Osiatyńskiego



Powiązane raporty


Autor


Polski prawnik i nauczyciel akademicki, doktor nauk prawnych, działacz na rzecz praw człowieka, w latach 2010–2015 wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw…


Więcej

Opublikowany

8 czerwca 2018




Inne głosy w debacie



Inne artykuły tego autora

16.12.2022

Bodnar: Nierozwiązane konflikty wśród aktywistów w połączeniu z nieprzyjaznym otoczeniem mogą być mieszanką wybuchową

10.07.2022

Jest więcej spraw, w których pewnie też się dowiemy o jakichś mailach i odwiedzinach w TK

08.11.2021

Laudacja Inicjatywy Wolne Sądy z okazji przyznania Europejskiej Nagrody Obywatelskiej

05.11.2021

Adam Bodnar: Norweski sąd rejonowy orzekł, że nie może zaufać polskim sądom

20.11.2020

Bodnar: Władza pokazuje, że można próbować go złamać. Tuleya, to nie jest jeden z wielu sędziów

18.11.2020

Bodnar: Co Unia Europejska i Rada Europy robią i mogą zrobić w sprawie praworządności w Polsce

08.11.2020

Bodnar o przyczynach buntu kobiet: Wstyd za własne autorytarne państwo i zaduch kadzidła

13.08.2020

Bodnar w Senacie o Polsce: Coraz bardziej wydrążona demokracja i coraz bardziej świadomi obywatele

30.07.2020

Bodnar: „Wypowiedzi władz świadczą o braku wiedzy o konwencji i braku szacunku dla pokrzywdzonych”

10.07.2020

Bodnar dla OKO.press: Grozi nam los salami, odcinanie demokracji plasterek po plasterku [WYWIAD]

10.07.2020

Oświadczenie Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie debaty prezydenckiej

10.05.2020

Adam Bodnar: Daliśmy z siebie za mało. Rozleniwiło nas poczucie, że „przecież nikogo nie zamykają”

02.04.2020

Oświadczenie RPO: „Konstytucja ratuje państwo i społeczeństwo”

16.03.2020

Bodnar o czasie epidemii: Odłóżmy to, co nas dzieli. Czas na wzajemną pomoc i dbanie o najsłabszych

09.03.2020

Bodnar mówi Osiatyńskim: „Jestem feministą”

15.12.2019

Adam Bodnar przedstawia pięć drogowskazów dla Polski: „Przygotujmy się, zanim będzie za późno”

27.08.2019

Adam Bodnar. Mówią o nim: ostatni bastion normalnej Polski. Oraz rzecznik bestii

21.06.2019

Oświadczenie: Godności człowieka broniłem i będę bronił bez względu na okoliczności

29.04.2019

Bodnar: Wiktor Osiatyński byłby dumny z walki obywateli o praworządność w Polsce

01.04.2019

Bodnar o strachu. Zło, którego wszyscy doświadczamy



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200