Z niepokojem obserwujemy kolejne informacje potwierdzające całkowite uzależnienie Trybunału Konstytucyjnego od polityków partii rządzącej. Zespół Ekspertów Prawnych przy Fundacji im. Stefana Batorego od siedmiu lat konsekwentnie alarmuje opinię publiczną o konsekwencjach wykorzystywania Trybunału Konstytucyjnego przez większość parlamentarną do osiągania doraźnych celów politycznych. Obecny Trybunał nie jest w stanie bezstronnie i efektywnie sprawować kontroli konstytucyjności prawa. […]

Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej

7 października Trybunał Konstytucyjny (TK) pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej orzekł, że art. 1 akapit pierwszy i drugi w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) jest niezgodny z polską Konstytucją w zakresie, w jakim integracja równych i suwerennych państw tworzących Unię Europejską osiąga „nowy etap”, w którym – w ocenie członków […]

Ustawy antykryzysowe wprowadzone w czasie pandemii zwiększają chaos w wymiarze sprawiedliwości oraz negatywnie wpływają na możliwość realizacji praw i swobód obywatelskich, w tym ograniczają dostęp obywateli do wymiaru sprawiedliwości – wynika z analizy „Ustawodawstwo okresu pandemii a wymiar sprawiedliwości i prawa obywatelskie”

Prezentujemy stanowisko działającego przy Fundacji Batorego Zespołu Ekspertów Prawnych w związku z publikacją sentencji i uzasadnienie orzeczenia TK z 22.10.2020. Wśród wielu wad tego uzasadnienia Zespół wskazuje między innymi na to, że TK otwarcie i bezprawnie przypisał sobie w nim prawo do decydowania o sprawach fundamentalnych dla obywateli nie tylko zamiast ustrojodawcy, ale również w sposób sprzeczny z jego wolą. Co więcej, wkroczył w kompetencje ustawodawcy

Prezentujemy stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych w sprawie projektu tzw. ustawy mandatowej. W ocenie Zespołu jego treść pozostaje w sprzeczności z postanowieniami Konstytucji RP oraz Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Podważa również fundamentalne w społeczeństwie demokratycznym zaufanie obywateli do państwa

W nadchodzących miesiącach organizacje społeczne, instytucje unijne, partie europejskie oraz państwa członkowskie muszą zadbać, aby nowe i stare instrumenty ochrony praworządności były w pełni wykorzystywane. W co głównie powinny się zaangażować?

Broniąc swojej strategii w sporze o unijny budżet i mechanizm jego warunkowości, rząd PiS posługuje się manipulacją i nieprawdą. Obalamy pięć głównych mitów rozpowszechnianych przez polityków PiS, wyjaśniając, co czeka Polskę i Unię w najbliższych miesiącach

W rozstrzygnięciu z 22 października 2020 r. (sygn. akt K 1/20) Trybunał Konstytucyjny (TK) orzekł, że przepis dopuszczający przerwanie ciąży przez lekarza w sytuacji, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, jest niezgodny z Konstytucją RP

Polskie państwo zarządzane jest wyobrażeniami pojedynczych osób. Nie weryfikują swoich „wizji”, brakuje im respektu dla ludzkiej wiedzy i wysiłków zbiorowości. Rekonstrukcja rządu pogłębi bezwład – pisze prof. Andrzej Zybała, kierownik Katedry Polityki Publicznej SGH

Dyskusja o nowych mechanizmach ochrony praworządności w Unii Europejskiej wkracza w decydującą fazę. Jednak ani właśnie ogłoszony raport Komisji Europejskiej o stanie rządów prawa w UE, ani też aktualna wersja projektu rozporządzenia wprowadzającego mechanizm warunkowości wypłaty środków unijnych nie są adekwatne do skali problemu. Bez determinacji Parlamentu Europejskiego i tzw. grupy przyjaciół rządów prawa zostanie zmarnowana wyjątkowa szansa na przeciwdziałanie erozji fundamentów UE

Doświadczenia pierwszej tury wyborów prezydenckich pokazują, że aktualnie obowiązujące uregulowania dotyczące głosowania poza krajem nie są w pełni dostosowane do obecnej rzeczywistości. Sytuacja epidemiologiczna wpłynęła na decyzję o utworzeniu dużo mniejszej liczby obwodów głosowania. W niektórych państwach głosowanie korespondencyjne jest alternatywną metodą głosowania, a w innych stanowi jedyną formę głosowania. W wielu państwach odebranie pakietu wyborczego z konsulatu, a później jego dostarczenie do konsulatu, było niemożliwe w inny sposób niż przy pomocy usług kurierskich czy pocztowych. Ustawowy termin na dostarczenie pakietu wyborczego do wyborcy, a później, po wypełnieniu, odesłanie przez wyborcę do konsulatu, był za krótki

Wybory prezydenckie, które odbędą się 28 czerwca, nie będą w pełni zgodne z Konstytucją. Polityczny dyskomfort dzisiejszej opozycji polega na tym, że tych wyborów nie można zbojkotować pomimo ich konstytucyjnych defektów. Zostaliśmy zaproszeni do tego, żeby uczestniczyć w ułomnej procedurze – ale innej nie będzie w najbliższym czasie

Odmawiając ogłoszenia stanu klęski żywiołowej i próbując zorganizować wybory 10 maja 2020 roku w sytuacji zagrożenia epidemiologicznego – w sposób całkowicie sprzeczny z podstawowymi standardami konstytucyjnymi i demokratycznym – rząd i większość sejmowa doprowadziły do bezprecedensowego kryzysu państwa i instytucji demokratycznych

Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej, przywrócenie kompetencji Państwowej Komisji Wyborczej i monitoring nadawczych skrzynek wyborczych to warunki brzegowe, aby proces wyborczy był zgodny z prawem, mówią eksperci z Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji Batorego.

Aby wybory legitymizowały władzę, nie tylko muszą być wolne i uczciwe, ale też za takie uznawane. Jeśli dojdzie do wyborów korespondencyjnych w maju, zarzuty o ich uczciwość z pewnością się pojawią. Jednak nie będzie możliwości wykazania ich ewentualnej niesłuszności. Skąd będziemy wiedzieć, że wysuwane zarzuty będą nieuzasadnione? – pisze prof. Jacek Haman

W związku z wnioskiem Poczty Polskiej o przekazanie danych ze spisu wyborców wysłanym w dniu 24 kwietnia 2020 r. do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, przedstawiamy opinię prawną przygotowaną przez dr Tomasza Zalasińskiego z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka sp.k.

Według członków Zespołu pogląd prawny przedstawiony przez Trybunał Konstytucyjny jest błędny z punktu widzenia przepisów i norm Konstytucji, a także dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego zgromadzonego do 2015 r.

Działające przy Fundacji Batorego Zespoły Ekspertów Prawnych i Ekspertów Wyborczych wspólnie apelują o przełożenie terminu wyborów prezydenckich. Eksperci są zgodni , że wybory korespondencyjne nie gwarantują bezpieczeństwa ani wyborcom, ani pracownikom Poczty Polskiej, ani też członkom komisji wyborczych. W istocie zostały wprowadzone dla doraźnych korzyści politycznych i w niedopuszczalnym trybie.

Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego przyłącza się do apelu Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego z 23 marca 2020 r. w sprawie konieczności wprowadzenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu klęski żywiołowej i tym samym odsunięcia w czasie terminu wyborów Prezydenta RP.

Czy podczas ogłoszonego w Polsce stanu epidemii jest możliwe przeprowadzenie wyborów prezydenckich zgodnie ze standardami organizacji wyborów w państwie demokratycznym, przede wszystkim z zasadami demokratycznego państwa prawnego i prawa wyborczego, wyznaczonymi przez Konstytucję RP, a także przez akty prawa międzynarodowego?

Terminowe przeprowadzanie wyborów prezydenckich 2020 wiąże się z problemami różnego rodzaju i wagi. Niniejsze opracowanie wskazuje na ich powiązanie ze strukturą wiekową społeczeństwa polskiego i zróżnicowanym zagrożeniem, związanym z epidemią koronawirusa, dla poszczególnych grup wiekowych. Omawiane problemy to – w kolejności – strona organizacyjna wyborów, niebezpieczeństwa wynikające z samego ich przeprowadzenia oraz możliwe odkształcenia wyniku wyborczego, wynikające ze zmian frekwencji.

Rozprzestrzenianie się epidemii koronawirusa w Polsce nie wstrzymało prac nad przygotowaniem zarządzonych na dzień 10 maja 2020 roku wyborów Prezydenta RP. W ostatnich dniach coraz częściej słychać jednak pytania o możliwość przełożenia wyborów prezydenckich czy wręcz wezwania do ich przełożenia.

Co oznacza dla Polski wyrok TSUE w sprawie KRS i Izby Dyscyplinarnej?

Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego z niepokojem obserwuje podejmowane obecnie próby destabilizowania funkcjonowania Sądu Najwyższego.

Publikujemy komentarz prawników z inicjatywy #WolneSądy na temat skuteczności działań podejmowanych przez instytucje Unii Europejskiej w celu przywrócenia praworządności w Polsce. Autorzy podkreślają wagę trwających postępowań związanych z zadaniem przez polskie sądy pytań prejudycjalnych i wskazują najbardziej skuteczne instrumenty.