22 lipca 2018 Komitet Obrony Sprawiedliwości wydał swą pierwszą opinię. Dotyczy ona sędzi Marty Kożuchowskiej-Warywody (na zdjęciu), która ubiegała się o stanowisko w wojewódzkim sądzie administracyjnym. KRS nie zaopiniował jej kandydatury pozytywnie i zablokował awans.

Według KOS sędzia znalazła się na przygotowanej przez PiS „czarnej liście proskrypcyjnej sędziów” z powodu działalności na rzecz praworządności i aktywności, m.in. na forum Unii Europejskiej i w stowarzyszeniu sędziowskim.

Sędzia zasiada w w zarządzie warszawskiego oddziału Iustitii. Zdaniem KOS, KRS kierując się pozamerytorycznym kryterium naruszył standardy państwa prawa.
„Sędziowie – wolni od nacisków, odważni, niezależni i niezawiśli, stanowią najwyraźniej dla obecnej władzy zagrożenie, a KRS okazuje się być narzędziem w rękach polityków zmierzających do podporządkowania celom politycznym sądów i sędziów.”

Trzeba zapytać Trybunał Sprawiedliwości UE

KOS zaangażował się także w obronę dwóch sędzi Sądu Najwyższego – Marii Szulc i Anny Owczarek, które osiągnęły wiek 65 lat, ale zadeklarowały wolę dalszego sprawowania urzędu sędziego i – co więcej – spełniły wszystkie wymogi nowej ustawy o SN (we wniosku do prezydenta załączyły świadectwa lekarskie). Zostały jednak negatywnie zaopiniowane przez KRS.

W odwołaniu od opinii KRS sędzie Szulc i Owczarek stwierdzają, że skrócenie ich kadencji z uwagi na wiek stanowi naruszenie prawa europejskiego, a także polskiej konstytucji.

Kwestionują też na gruncie ustawy o KRS sposób wydania opinii (bez uzasadnienia, podpisu przewodniczącego itp.). I wytaczają fundamentalny zarzut.

„Sędziowska część Rady, tj. wybrani do Rady sędziowie w sposób sprzeczny z konstytucją, w istocie nie posiadają statusu członków Rady, bowiem nigdy nie zostali do niej skutecznie powołani.

Rada w obecnym kształcie nie ma należytego umocowania w ramach systemu prawnego określonego w Konstytucji” – napisała w swoim odwołaniu sędzia Szulc.

Pełnomocnikami obu sędzi są adwokaci Sylwia Gregorczyk-Abram i Michał Wawrykiewicz, organizatorzy inicjatywy „Wolne Sądy”.

Adwokaci złożyli też – za pośrednictwem KRS – wniosek do Sądu Najwyższego o pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Decyzja o skierowaniu takiego pytania będzie należała do konkretnego składu sędziowskiego SN. O ile KRS nie zablokuje ich wniosku.

Byłby to polski precedens odwołania się do europejskiego Trybunału Sprawiedliwości by ocenił, czy zmiany w polskim prawie nie naruszają „gwarancji dla sędziów (w tym przypadku – SN), które wynikają z zasady skutecznej ochrony sądowej na podstawie art. 19 ust. 1 Traktatu o UE oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych UE”.

Jednym z kluczowych elementów tej zasady jest niezależność organu sądowego.

KOS zlozyl odwolania od uchwal KRS negatywnie opiniujacych sedzie SN-Marie Szulc i Anne Owczarek do dalszego zajmowania stanowiska sedziego. Adwokaci zlozyli tez wniosek o pytanie prejudycjalne do TSUE @MicWawrykiewicz @SylwiaGAbram @hfhrpl @oko_press https://t.co/ZlZCRRfur1 pic.twitter.com/mK6ik4BAI9

— Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS (@KOS_Komitet) July 23, 2018

Co robi KOS?

Impulsem do powstania 4 czerwca 2018 Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS jest zagrożenie w dzisiejszej Polsce niezawisłości sędziów i niezależności sądów, adwokatów, radców prawnych, prokuratorów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych.

4 czerwca 2018 roku KOS powołało osiem organizacji:

• Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy,
• Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”,
• Stowarzyszenie Sędziów „THEMIS”,
• Stowarzyszenie Prokuratorów „LEX super omnia”,
• Inicjatywa Obywatelska „Wolne Sądy”,
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka,
• Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS,
• Archiwum Osiatyńskiego powołane przez Fundację Ośrodek Kontroli Obywatelskiej „OKO”, wydawcę OKO.press.

Dołączyły do nich:

• Forum Obywatelskiego Rozwoju,
• Forum Współpracy Sędziów,
• Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów Sądów Administracyjnych,
• polski oddział Amnesty International.

Działalność Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS można śledzić na Facebooku i Twitterze.

Opinia KOS w sprawie Marty Kożuchowskiej-Warywody

Warszawa, 22 lipca 2018 r.

Opinie KOS (1/2018)

Powołaliśmy Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS po to, by chronić niezależność sądów i niezawisłość sędziów w obliczu zmian, które stanowią zagrożenie dla realizacji idei sprawiedliwości.

Uważamy, że Krajowa Rada Sądownictwa, która podczas posiedzenia 12 lipca 2018 r. negatywnie zaopiniowała kandydaturę Sędzi Marty Kożuchowskiej-Warywody na stanowisko sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego, naruszyła konstytucyjną zasadę niezależności sądownictwa związaną także z zasadą trójpodziału władzy, uniemożliwiając awans sędzi wyłącznie z powodu jej zaangażowania w obronie państwa prawa na forum Unii Europejskiej.

Sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda znalazła się na przygotowanej przez polityków Prawa i Sprawiedliwości „czarnej liście proskrypcyjnej sędziów” z powodu swojej działalności na rzecz praworządności i aktywności w stowarzyszeniu sędziowskim.

Negatywna opinia wydana przez KRS wobec Sędzi Marty Kożuchowskiej-Warywody jest konsekwencją jej obywatelskiego zaangażowania, a nie merytorycznej oceny jej pracy, i stanowi próbę uzależnienia sędziów od władzy politycznej. Polityczni członkowie KRS, ale także zasiadający w Radzie sędziowie, naruszają w ten sposób standardy państwa prawa.

Sędziowie – wolni od nacisków, odważni, niezależni i niezawiśli, stanowią najwyraźniej dla obecnej władzy zagrożenie, a Krajowa Rada Sądownictwa okazuje się być narzędziem w rękach polityków zmierzających do podporządkowania celom politycznym sądów i sędziów.

Wzywamy władze do zaprzestania naruszeń standardów niezawisłości sędziów i niezależności sądów.

Założyciele KOS:
Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy
Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”
Stowarzyszenie Sędziów „THEMIS”
Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex super omnia”
Inicjatywa Obywatelska „Wolne Sądy”
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS
Archiwum Osiatyńskiego