„W 29. rocznicę wyborów 1989 roku, które rozpoczęły polską drogę do wolności i demokracji, powołujemy 4 czerwca 2018 roku Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS” – ogłosili dzisiaj sygnatariusze porozumienia organizacji zrzeszających sędziów i prokuratorów, a także organizacji obywatelskich oraz inicjatyw zaangażowanych w obronę praworządności w Polsce.

Są nimi:

• Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy,
• Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”,
• Stowarzyszenie Sędziów „THEMIS”,
• Stowarzyszenie Prokuratorów „LEX super omnia”,
• Inicjatywa Obywatelska „Wolne Sądy”,
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka,
• Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS,
• Archiwum Osiatyńskiego, czyli centrum analiz powołane przez Fundację Ośrodek Kontroli Obywatelskiej „OKO”, wydawcę OKO.press.

Tekst porozumienia

Impulsem do powołania Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS jest zagrożenie niezawisłości sędziów i niezależności sądów, adwokatów, radców prawnych, prokuratorów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych.

Takie zagrożenie wynika z wprowadzanych w obecnej kadencji Sejmu zmian w ustawach o prokuraturze, Trybunale Konstytucyjnym, sądach powszechnych, Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym.

Szczególne zaniepokojenie budzą też przypadki ingerencji władzy w niezawisłość sędziów i niezależność przedstawicieli innych zawodów prawniczych, m.in. poprzez wszczynanie postępowań dyscyplinarnych, ataki personalne i inne formy nacisku, które mogą prowadzić do faktycznego ograniczania niezawisłości i niezależności.

Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS stawia sobie następujące cele:

• monitorowanie przypadków wywierania nacisków na sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i przedstawicieli innych zawodów prawniczych,
• informowanie opinii publicznej o takich przypadkach,
• zapewnianie osobom szykanowanym obrony i wsparcia,
• podejmowanie działań na rzecz praworządności i  utrzymania niezawisłości sędziów i niezależności zawodów prawniczych.

Pośrednim celem jest także podniesienie morale sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych na wypadek gdyby miało obniżyć się pod wpływem postępowań dyscyplinarnych prowadzonych przez mającą powstać niebawem Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego.

„Odniesieniem było dla nas wspomnienie KOR-u, organizacji, która powstała po fali strajków w 1976 roku, by wspierać osoby represjonowane przez PRL i działała do 1981 roku. Żartowaliśmy, że naszym najgłębszym pragnieniem jest rozwiązanie naszego komitetu znacznie szybciej” – relacjonuje przebieg spotkania założycielskiego KOS-u Piotr Pacewicz, naczelny OKO.press i Archiwum Osiatyńskiego.

Po zakończeniu spotkania przedstawiciele KOS-u ogłosili jego powołanie przy placu Konstytucji 4, gdzie w kawiarni Niespodzianka w 1989 roku działał sztab wyborczy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Od dziesięciu lat rocznica wyborów 4 czerwca świętowana jest w tym miejscu Toastem za Wolność.

Tekst opracowali Anna Wójcik i Daniel Flis