Rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych sędzia Piotr Schab powołany przez ministra Ziobro wezwał w czwartek 20 września 2018 na przesłuchanie sędziów, którzy krytycznie wypowiadali się o nowej Krajowej Radzie Sądownictwa. Rzecznik wprawdzie jest odrębnym urzędem od KRS, ale obsługuje go ten sam aparat urzędniczy i urzęduje on w tym samym budynku co Krajowa Rada Sądownictwa.

Przesłuchiwano sędziego Bartłomieja Przymusińskiego, rzecznika Stowarzyszenia Sędziów Iustitia, oraz sędzię Ewę Maciejewską z łódzkiego Sądu Okręgowego. Sędzia Maciejewska wysłała pytanie prejudycialne do Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczące właśnie nowej procedury dyscyplinarnej wprowadzonej przez PiS. Zapytała czy ta procedura nie zagraża niezawisłości sędziowskiej.

Kilkadziesiąt osób z transparentami „Komitet Rozbiórki Sądownictwa” oraz okładkami polskiej konstytucji ustawiło się w czwartek przed południem pod siedzibą KRS, aby wyrazić solidarność z przesłuchiwanymi.

Sędziowie przesłuchiwani

Przesłuchanie sędzi Maciejewskiej trwało ponad dwie godziny. „Orzekam w sprawach cywilnych od przeszło dwudziestu lat i po raz pierwszy w związku z treścią postanowienia, które wydałam zostałam wezwana przed oblicze rzecznika dyscyplinarnego” – mówiła Maciejewska po wyjściu.

„Sam fakt wezwania i sposób prowadzenia przesłuchania, który oscylował wokół spraw objętych tajemnicą narady sędziowskiej, utwierdził mnie tylko w przekonaniu, że obawy, które wyraziłam w treści pytania prejudycjalnego były słuszne” – dodała.

Jej pełnomocnik mecenas Patryk Radzimierski dodał: „To nie tylko próba nacisku na niezawisłego sędziego, ale pokazanie wszystkim sędziom w Polsce, że jeśli będziecie podejmować decyzje niewygodne dla władzy politycznej, to będziecie mieli z tego powodu kłopoty. Jestem przekonany, że polscy sędziowie są ludźmi honoru, którzy się przed tą presją nie ugną”.

W piątek na przesłuchanie został wezwany Krystian Markiewicz, szef Iustitii. „Władza wyciąga swoje łapy po konkretnych sędziów”- mówił pod siedzibą KRS. „Jesteśmy wzywani przed oblicze osób nominowanych przez polityków – bo rzecznik dyscyplinarny jest nominowany przez Zbigniewa Ziobrę. Albo się zmobilizujemy i staniemy w ramię w ramię, albo może być źle”.

Wezwany na przesłuchanie ma być także sędzia Igor Tuleya z Sądu Okręgowego w Warszawie.

Amnesty International: Polski rząd upolitycznił wymiar sprawiedliwości

Do wydarzenia przyłączyła się także Amnesty International Polska. „Dzisiejsze przesłuchanie pokazuje pokusę upolitycznienia wymiaru sprawiedliwości” – mówiła Draginja Nadażdin, szefowa Polskiego oddziału Amnesty.

„Taką pokusę widzimy w każdym kraju, które obserwuje Amnesty International, ale polski rząd jej uległ. Mamy do czynienia z zastraszeniem sędziów, którzy krytykują tzw. reformę sądownictwa”.

Na wypowiedź przed mikrofonem nie pozwolono za to posłowi PO Marcinowi Święcickiemu, bo – jak podkreślali organizatorzy – to protest obywatelski i choć politycy mogą w nim uczestniczyć, to przemawiać mogą tylko osoby niezwiązane z partiami.

Jak się zmobilizować i pomóc sędziom?

Nie każdy może sobie pozwolić, żeby w czwartkowy poranek protestować w Warszawie. Jak więc solidarność z sędziami mogą okazać ci obywatele, którzy mieszkają w innych miastach albo muszą być w tym czasie w szkole lub pracy? Jest kilka sposobów.

Sposób 1: Napisz do komisarzy europejskich

Komisja Europejska nie skierowała w środę 19 września skargi na ustawę o Sądzie Najwyższym do Trybunału Sprawiedliwości UE, ale wciąż może to zrobić.

„Jesteśmy częścią Europy i możemy się odwoływać do jej zasad. Ważne, żeby KE usłyszała nas głos, bo sama z siebie nie podejmie działań. Do komisarzy można napisać maila albo zatweetować. Jest również przedstawicielstwo KE w Polsce. To jest nasza instytucja, która broni naszych praw” – mówił podczas demonstracji Piotr Cykowski z Akcji Demokracja, jednego z organizatorów obrony sędziów.

Sposób 2: Wyślij wiadomość do organizacji sędziowskiej

„Organizacje takie jak Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia czy Stowarzyszenie Themis gromadzą większość przesłuchiwanych sędziów. To najbardziej bezpośrednia forma kontaktu” – radzi jeden ze zgromadzonych.

Iustitia broni odrębności władzy sądowniczej. Na swojej stronie na Facebooku wezwała na czwartkową demonstracje solidarności z przesłuchiwanymi.

Sposób 3: Podpisz petycję Akcji Demokracja

Akcja Demokracja prowadzi petycję dotyczącą wolnych sądów adresowaną do władz RP. „Polskie sądy wymagają reformy. Nie chcemy jednak, by sprawiedliwość w Polsce wymierzali politycy” – piszą jej autorzy. „Sprzeciwiamy się atakom polityków na niezależne organy i instytucje, stojące na straży niezawisłości sędziów. To one mają bronić nas w nierównym starciu z każdą władzą”. Dotychczas dokument podpisało 61 tys. osób, ale aktywiści chcą, aby było ich 100 tysięcy.
Według Zgromadzenia Ogólnego Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ) w wyniku reform rządu PiS nowa KRS nie spełnia wymogu niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej, dlatego jej członkostwo zostało zawieszone.

Jak wynika z niedawnego sondażu IPSOS dla OKO.press, większość Polaków popiera obronę sądów przed polityką PiS.