Ewa Łętowska: SN orzekając o ważności wyborów ma stosować Konstytucję

Udostępnij

prof. dr hab., profesor w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek czynny Polskiej Akademii…

Więcej

Pierwszy raz napisałam, że sądy stosując prawo, orzekając mogą i powinny stosować bezpośrednio Konstytucję (odbywa się to najczęściej przy interpretacji innych przepisów, ale także, co prawda wyjątkowo, jako podstawa do niezastosowania w konkretnym wypadku przepisu niższej rangi) chyba w latach 90., a więc jeszcze przed wejściem w życie Konstytucji z 1997 r.



Potem wielokrotnie, w wielu miejscach i w różnych formach, także orzeczniczych, dawałam wyraz temu przekonaniu, zwłaszcza po wejściu w życie nowej Konstytucji. I podtrzymywałam to zdanie nawet wtedy, gdy pogląd ten podzielało mało osób, m.in. nieżyjący już B. Banaszak, a inni uważali tak jak Trybunał Konstytucyjny, który był zdania, że sądy nie powinny same odmawiać niezastosowania przepisu niezgodnego z Konstytucją, tylko powinny wtedy stawiać pytanie do niego, do TK.


Nie zmieniłam zdania rzecz jasna i później, gdy rozwój wydarzeń spowodował, że ów pogląd zaczął zyskiwać więcej zwolenników.

 

Gdy idzie o sądy, to NSA ma tu szczególnie piękną kartę: można sprawdzić w książce: R. Hauser, J. Trzciński, “Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego”, Warszawa 2010. W tej książce jest orzecznictwo. Zwłaszcza bliskie memu sercu jest orzeczenie w sprawie o sygn. akt V SA 613/00. Doczekało się ono komentarzy, na ogół przychylnych zasadzie (L. Leszczyński).

 

Jednym z komentatorów był też Leszek Bosek, obecnie sędzia w IKiSNP. Doktoryzował się na podstawie książki „Bezprawie legislacyjne”, Wydanej w 2007 r. Dużo w tej książce jest napisane o bezpośrednim stosowaniu konstytucji.

 

Dziś czytam, że rzecznik IKNiSP, prof. Aleksander Stępkowski (bardzo dobra książka o proporcjonalności w prawie) wyjaśnia, że SN „w odniesieniu do zarzutu dotyczącego wyznaczenia terminu wyborów prezydenckich wskazał, że kwestionowanie regulacji prawa wyborczego jest protestem przeciwko treści obowiązującego prawa i jego oceną. Zdaniem SN protest KO nie dotyczył przebiegu głosowania, ustalenia jego wyników lub wyników wyborów pod kątem zgodności z obowiązującym prawem wyborczym lub prawem karnym”.


“Przedmiotem protestu wyborczego nie może być bowiem ocena zgodności z Konstytucją RP wprowadzonych zmian ustawowych dotyczących procesu wyborczego, ta bowiem podlega kontroli Trybunału Konstytucyjnego w zupełnie innej procedurze”– podkreślił Sąd Najwyższy.


Jak widać, obecnie SN poszedł śladami niegdysiejszego poglądu TK o ścisłym rozdziale kompetencji. Teraz widać, jak dalekowzroczny był pogląd, który zawsze wyznawałam i wyznaję, a jak krótkowzroczny – tych, którzy trwali przy odmiennym.

 

Jestem zdania, że poglądy są indywidualną sprawą, i nie należy krytykować ludzi, którzy zmieniają zdanie z klasą. Problem mają ci, którzy zdanie zmieniają bez klasy.

 

Tekst ukazał się pierwotnie na portalu konstytucyjny.pl.



Autor


prof. dr hab., profesor w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek czynny Polskiej Akademii…


Więcej

Opublikowany

7 sierpnia 2020






Inne artykuły tego autora

30.05.2023

Prof. Łętowska: To koniec epoki. Lex Tusk zakłóci rzetelność wyborów

04.10.2022

Łętowska o inwigilacji m.in. Pegasusem: sądowa kontrola to fikcja, służby mogą robić, co chcą

15.08.2022

Łętowska o reklamach i loterii: mamy rządy kpiarskiej manipulacji [FELIETON]

12.11.2021

Łętowska odsłania diabelską alternatywę, wobec której władze stawiają lekarzy i sędziów

10.01.2021

Łętowska: Udowodnijcie obywatelu, że nie obraziliście władzy, czyli wróciło państwo policyjne

25.11.2020

Ten, który słyszał język swojego czasu

25.10.2020

Łętowska: Może być zakaz aborcji po gwałcie i 6 innych niedopowiedzianych skutków wyroku TK

05.10.2020

„Smutna i zambarasowana” prof. Łętowska o raporcie KE. Mamy „frankensteinizację prawa”

11.08.2020

Prof. Łętowska o wyborach i areszcie dla Margot: Oportunizm sądów przyśpiesza śmierć państwa prawa

14.07.2020

Prof. Łętowska: To nie były wybory, ale plebiscyt. Uchybienia wyborcze rzucają długi gęsty cień

07.06.2020

Nasza wadliwa, folwarczna demokracja. Gorzki esej prof. Ewy Łętowskiej

06.06.2020

Ewa Łętowska: O niebezpieczeństwach widzenia świata w kategoriach cywilistycznych

07.05.2020

Prof. Łętowska ostrzega: Wybory będą 23 maja, obejdzie się bez SN (czyli o robieniu kiełbas i prawa)

05.04.2020

Prof. Łętowska: To blef, że grożą gigantyczne odszkodowania za wprowadzenie stanu klęski żywiołowej

13.12.2019

Prof. Łętowska: To projekt niekonstytucyjny, niedemokratycznie obraźliwy. Dokonuje się Polexit

06.12.2019

Prof. Łętowska: Chaos w sądach staje się faktem. Winni są politycy naruszający zasadę podziału władz

25.11.2019

Prof. Łętowska o wyroku TSUE: Był apetyt na rybę, ale dostaliśmy dobrą wędkę

10.10.2019

Prof. Łętowska: Sądy są chłopcem do bicia. Władza polityczna dokonuje ich rekonkwisty

13.09.2019

Łętowska: Pusta sala w Sejmie nie obraża RPO. To obraza dla naszej demokracji, dla parlamentaryzmu

05.09.2019

Tyrania większości/Dyktat mniejszości?



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200