Dla większości z Was mamy dobrą wiadomość. Aby zagłosować, nie musicie robić nic poza pójściem do lokalu wyborczego i oddaniem głosu! Jako wyborcy jesteśmy automatycznie przypisani do miejsca zameldowania. Jeżeli ktoś z Was w ciągu ostatnich 4 lat skończył 18 lat i będą to wasze pierwsze wybory parlamentarne, po prostu wybieracie się do obwodowej komisji wyborczej, która obejmuje wasze miejsce zamieszkania. Ulice, które obejmuje komisja, będą wypisane na drzwiach w dniu głosowania. Szczegóły można też sprawdzić wcześniej na stronie Państwowej Komisji Wyborczej w wyszukiwarce obwodów.

Jeżeli jednak chcecie głosować:

• poza miejscem zamieszkania;
• w nowym miejscu zamieszkania po przeprowadzce;
• za granicą;
• przez pełnomocnika (opcja dla osób z niepełnosprawnościami i powyżej 75. roku życia);

wówczas należy załatwić kilka formalności. Poniżej opisujemy co i do kiedy należy zrobić.

Wpisać się – spis wyborców i rejestr wyborców

Jeśli jednak ktoś w ostatnim czasie zmienił miejsce zamieszkania, to nie jest automatycznie dopisywany do rejestru wyborców w nowym miejscu. Trzeba to zrobić samodzielnie – w urzędzie gminy lub miasta, gdzie obecnie zamieszkujemy, lub przez Internet – za pomocą platformy epuap.gov.pl. Mamy dwie możliwości:

• dopisać się na stałe do rejestru wyborców, jeśli zmieniliśmy miejsce zamieszkania,
• dopisać się jednorazowo do spisu wyborców, ponieważ wiemy, że w dniu wyborów będziemy przebywać akurat w danym miejscu.

Na obie możliwości jest jeszcze czas.

• Jeżeli chcesz się dopisać na stałe, najlepiej zrobić to do piątku 4 października.
• Jeżeli jednorazowo – można to zrobić do wtorku 8 października.

Po zaakceptowaniu wniosku o dopisanie do rejestru wyborców zostajemy wykreśleni ze starego miejsca i podczas każdych kolejnych wyborów możemy głosować w miejscu, do którego się przepisaliśmy. Oznacza to, że jeżeli podczas ostatnich wyborów złożyliście już wniosek o dopisanie do rejestru wyborców, to nie musisz tego robić ponownie – wpis jest dokonywany na stałe.

Terminu 4 października nie znajdziemy w przedwyborczych materiałach PKW. Jeżeli zrobimy to później, wciąż jest szansa, że urzędnicy zdążą nas dopisać. Mają jednak 5 dni na rozparzenie naszego wniosku, więc 4 października (po odliczeniu weekendu) to ostatnia data, kiedy mamy gwarancję, że zostaniemy dopisani na stałe.

W obu przypadkach wniosek składamy w urzędzie gminy, w której chcemy głosować.

Obie usługi są dostępne na platformie ePUAP w zakładce „wybory”.

Jeżeli wpisujemy się do rejestru wyborców – tzn. na stałe, musimy udowodnić, że zmieniliśmy miejsce zamieszkania – np. umową najmu.

Nie zwlekaj!

Nie warto zwlekać do ostatniej chwili. Rok temu, podczas wyborów samorządowych wielu wyborców zgłaszało problemy – złożyli wniosek o dopisanie do spisu wyborców na platformie ePuap, lecz w dniu wyborów okazywało się, że nie ma ich na liście i nie mogli oddać głosu.

Jeżeli chcesz zagłosować w innym miejscu niż ostatnio, jeżeli zmieniłaś ostatnio miejsce zamieszkania i chcesz głosować w nowym miejscu zamieszkania, to radzimy:

• nie zwlekajcie do ostatniej chwili, złóżcie wniosek jeszcze w tym tygodniu;
• pilnujcie swojego wniosku – sprawdzajcie jego status na platformie ePuap, jeżeli nie jesteście pewni, zadzwońcie do urzędu gminy/miasta;
• zagłosujcie rano – w ten sposób będziecie mieli pewność, że jesteście dopisani do spisu, a jeżeli coś pójdzie nie tak – będziecie mieli czas, żeby zagłosować tam, gdzie głosowaliście ostatnio.

Zaświadczenie

Może też zdarzyć się, że nie wiesz dziś, gdzie będziesz przebywać w dniu wyborów. Co wówczas? Można skorzystać z innej możliwości – zaświadczenia do głosowania w innym miejscu. Tutaj termin jest jeszcze późniejszy – wniosek można złożyć do piątku 11 października, na dwa dni przed głosowaniem.

Takie zaświadczenie trzeba jednak odebrać osobiście.

Pamiętajcie! Wówczas głosujecie na innych kandydatów niż w swoim okręgu. Sprawdźcie, kto kandyduje w miejscu, gdzie będziesz przebywać.

Głosowanie przez pełnomocnika

Osoby z oświadczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i osoby, które najpóźniej w dniu wyborów ukończą 75 lat, mają możliwość głosowania przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być tylko osoba, która jest zarejestrowana w rejestrze wyborców w tej samej gminie. Wniosek trzeba złożyć w urzędzie gminy – na to jest czas do 4 października.

Głosowanie za granicą

Z głosowaniem zagranicą jest nieco inaczej – konsulaty nie prowadzą stałego spisu wyborców. Jeżeli w dniu wyborów będziecie przebywać za granicą lub mieszkacie tam na stałe, macie dwie możliwości.

Pierwsza, to pobranie zaświadczenia z miejsca, gdzie jesteście zarejestrowani do głosowania w Polsce. O zaświadczeniu mowa była wyżej. Zaświadczenie należy odebrać osobiście, więc jeżeli przebywacie na stałe za granicą i do Polski się nie wybieracie, pozostaje druga opcja.

To rejestracja w najbliższym konsulacie. Jak podaje strona PKW, można to zrobić na wiele sposobów: „ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub w formie elektronicznej”. Rejestracji elektronicznej można dokonać na prowadzonej przez MSZ stronie ewybory. Można to zrobić do 10 października.

Poza Polską mamy do wyboru 320 komisji wyborczych. Wszyscy, którzy głosują za granicą, wybierają posłów z okręgu nr 19 (Warszawa) i senatora z okręgu 44 (część Warszawy – Białołęka, Bielany, Żoliborz, Śródmieście).

Kwestie dotyczące praworządności w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej będziemy dalej monitorować oraz wyjaśniać na łamach Archiwum Osiatyńskiego, a także – po angielsku – na stronie Rule of Law in Poland.

Podoba Ci się ten artykuł? Zapisz się na newsletter Archiwum Osiatyńskiego. W każdą środę dostaniesz wybór najważniejszych tekstów, a czasem również zaproszenia na wydarzenia.