Europejski Trybunał Praw Człowieka oceni neo-KRS i nowe izby w Sądzie Najwyższym

Udostępnij

współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…

Więcej

Europejski Trybunał Praw Człowieka zakomunikował, że rozstrzygnie sprawę dotyczącą statusu Izby Dyscyplinarnej i Izby Kontroli Nadzwyczajnej w Sądzie Najwyższym. Zbada czy są niezależnymi sądami oraz zbada niezależność neoKRS



Europejski Trybunał Praw Człowieka oceni pod kątem niezależności dwie nowe izby w Sądzie Najwyższym – Izbę Dyscyplinarną oraz Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, a także neo-Krajową Radę Sądownictwa.

 

Trybunał zakomunikował 15 czerwca, że rozpatrzy skargę Reczkowicz i inni przeciwko PolsceCzeka teraz na stanowisko polskiego rządu.

 

ETPCz zdecydował, że łącznie rozpatrzy sprawy adwokat Joanny Reczkiewicz oraz sędzi Moniki Dolińskiej-Ficek z sądu w Mysłowicach i sędziego Artura Ozimka z sądu w Lublinie.

 

Skarżących z ramienia Komitetu Obrony Sprawiedliwości reprezentuje Maria Ejchart-Dubois i Sylwia Gregorczyk-Abram.

 

To już szósta skarga bezpośrednio dotycząca zmian w sądownictwie forsowanych od 2015 roku przez Zjednoczoną Prawicę, którą rozpatrzy ETPCz.

 

KRS pod sąd w Strasburgu

 

W 2017 roku adwokat Joanna Reczkiewicz została ukarana dyscyplinarnie przez Sąd Dyscyplinarny Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku, który zawiesił ją na trzy lata w wykonywaniu zawodu adwokata w związku z jej działaniami w ramach reprezentowania klientów. W 2018 roku orzeczenie utrzymał Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury.

 

Reczkiewicz złożyła skargę kasacyjną do Izby Dyscyplinarnej w Sądzie Najwyższym. W grudniu 2019 roku trzyosobowy skład sędziów Izby Dyscyplinarnej odrzucił jej skargę bez podania uzasadnienia.

 

Sędziowie Dolińska-Ficek i Ozimek starali się o awans do sądów wyższej instancji. W 2018 roku nie uzyskali jednak pozytywnej opinii nowej KRS, co było warunkiem awansu. Odwołali się od decyzji neoKRS do nowo powołanej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w SN, podnosząc, że neoKRS nie jest niezależna. IKNiSP w 2019 roku wydała w ich sprawach orzeczenia, od których sędziowie odwołali się do Strasburga.

 

ETPCz rozstrzygnie, czy izby w SN, które rozpatrywały sprawy skarżących, są niezależnymi i bezstronnymi sądami w rozumieniu Artykułu 6.1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, skoro zostały powołane na postawie ustawy o Sądzie Najwyższym z 8 grudnia 2017 roku i obsadzone sędziami nominowanymi w procedurze, w której brała udział neoKRS powołana na podstawie ustawy o KRS również uchwalonej 8 grudnia 2017 roku.

 

Seria skarg przyjęta przez Trybunał

 

Europejski Trybunał Praw Człowieka do tej pory zakomunikował, że oprócz sprawy Reczkowicz rozstrzygnie jeszcze pięć innych skarg dotyczących różnych kluczowych elementów zmian w sądownictwie w Polsce po 2015 roku.

 

W sprawie Grzęda przeciwko Polsce (skarga nr 43572/18) ETPCz rozpatrzy skargę sędziego NSA wybranego do KRS w 2016 roku, którego kadencja została przerwana w 2018 roku wraz z powołaniem nowej KRS – i nie mógł się od tego odwołać.

 

Skarżący twierdzi, że naruszono przez to jego prawo do sądu (art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) oraz prawa do skutecznego środka odwoławczego (art. 13 EKPC).

 

W podobnej sprawie Żurek przeciwko Polsce (skarga nr 39650/18) skarżącym jest sędzia Waldemar Żurek, zasiadający w „dawnej” legalnej KRS i będący jej rzecznikiem prasowym, również usunięty z rady przez końcem kadencji na mocy nowych przepisów.

 

W sprawie Xero Flor przeciwko Polsce (skarga nr 4907/18) prywatna spółka skarży za niekorzystne dla siebie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, wydane z udziałem nieprawidłowo powołanego Mariusza Muszyńskiego, wskazując m.in. na naruszenie prawa do sądu (art. 6.1 EKPC).

 

Naruszenie tego artykułu Konwencji podnoszą też skarżący w sprawie Broda i Bojara przeciwko Polsce (skargi nr 26691/18 i 27367/18). Wnieśli ją wiceprezesi Sądu Okręgowego w Kielcach, którzy zostali odwołani ze stanowisk przez ministra sprawiedliwości na podstawie wyjątkowych uprawnień przyznanych mu w ustawie o sądach powszechnych.

 

W sprawach Sobczyńska i inni przeciwko Polsce (skargi nr 62765/14, 62769/14, 62772/14 i 11708/18) sześć osób – trzy przygotowujące się do wykonywania zawodu sędziego, dwóch sędziów i prokurator – skarżą, że naruszono ich prawa poprzez niepowołanie ich na stanowiska sędziowskie przez Prezydenta RP mimo pozytywnych opinii KRS.

 

Dialog trybunałów

 

Skarżący w sprawie Reczkowicz i inni przeciwko Polsce powołują się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 listopada 2019 roku, w którym TSUE wyłożył kryteria oceny niezależności sądu i organów takich jak KRS w rozumieniu prawa unijnego.

 

A także na wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia i uchwałę trzech połączonych izb SN z 23 stycznia 2020 roku, które mówią, że KRS nie jest niezawisła a Izba Dyscyplinarna w SN nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego.

 

Skarżący wskazali też strasburskiemu Trybunałowi na skargę Komisji Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości UE (z siedzibą w Luksemburgu) przeciwko polskiemu rządowi w związku z modelem odpowiedzialności dyscyplinarnej.

 

Zwrócili też uwagę na wydanie przez TSUE 8 kwietnia 2020 roku postanowieniu o zabezpieczeniu w postaci wstrzymania się przez Izbę Dyscyplinarną od prowadzenia spraw dyscyplinarnych sędziów, do czasu wydania przez TSUE wyroku w sprawie tej skargi. Europejski Trybunał Praw Człowieka, który rozpatruje indywidualne skargi z państw Rady Europy, uwzględnia w swoim orzecznictwie wyroki wydawane przez najważniejszy sąd prawa unijnego, czyli Trybunał Sprawiedliwości UE.

 

Przed najważniejszymi europejskimi Trybunałami zawisło łącznie kilkanaście spraw dotyczących „reform sądowniczych” Zjednoczonej Prawicy. Sukcesywnie dokonują ich oceny pod względem zgodności ze standardami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i prawa unijnego.



Autor


współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…


Więcej

Opublikowany

16 czerwca 2020






Inne artykuły tego autora

25.12.2023

Zmiana kursu. Polski rząd chce wykonywać orzeczenia europejskich trybunałów

14.12.2023

Niedopuszczalny, bezużyteczny, zbędny. Tak o wyroku Trybunału Konstytucyjnego mówią jego sędziowie

12.12.2023

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej wydał wyrok w sprawie ustawy o Sądzie Najwyższym

11.09.2023

Tragedią polskiej polityki jest to, że nie potrafimy sensownie podzielić sceny politycznej [WYWIAD]

03.08.2023

Węgry mogą stracić 22 mld euro z funduszy spójności. A to nie koniec [analiza Archiwum Osiatyńskiego]

28.07.2023

Siła prawa Unii Europejskiej: innowacyjne rozwiązania i obszary wymagające poprawy w zakresie ochrony praworządności [Raport Archiwum Osiatyńskiego]

13.07.2023

TSUE: Sądy powinny odstąpić od stosowania uchwał Izby Dyscyplinarnej. Zwycięstwo Tulei i Gąciarka

07.06.2023

Pilne! Komisja Europejska zaczyna postępowanie w sprawie lex Tusk

05.06.2023

WAŻNE! TSUE: ustawa kagańcowa sprzeczna z prawem unijnym. Miliardy z KPO się oddalają

02.06.2023

Brak gwarancji praw obywatelskich w lex Tusk narusza Konstytucję i prawo UE

27.05.2023

Iustitia: Wiemy jak naprawić Krajową Radę Sądownictwa i sądy. To da się zrobić [MARKIEWICZ]

15.02.2023

Pilne! Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE za Trybunał Konstytucyjny. Co to oznacza?

20.01.2023

Senat prosi Komisję Wenecką o opinię o ustawie o Sądzie Najwyższym. Game changer w sprawie KPO?

16.01.2023

Polska i Węgry już się nie wywiną? Unia Europejska coraz ostrzej broni praworządności [Debata]

05.01.2023

Julia Przyłębska nie ustępuje. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego chcą wyboru nowego prezesa

29.12.2022

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej stał się elementem machiny niszczenia państwa prawnego

12.10.2022

Czym są pozwy SLAPP i jak z nimi walczyć [zapisz się na warsztat dla prawników]

06.10.2022

Słowenia wykonuje wyrok swojego TK. Legalizuje małżeństwa par tej samej płci i możliwość adopcji

29.08.2022

Cztery organizacje sędziowskie pozywają Radę UE za akceptację polskiego KPO

29.07.2022

Jak naprawić Trybunał Konstytucyjny? Sadurski: Usunięcie dublerów nie wystarczy, trzeba iść dalej



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200