Coraz częstsze zmiany składów TK – stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego

Udostępnij

współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…

Więcej

Żaden z przepisów ustawy z dnia 30 listopada 2016 roku o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym nie uprawnia Prezesa TK do dokonywania zmian w wyznaczonych już składach orzekających



Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego jest zaniepokojony coraz częstszymi zmianami składów orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego, dokonywanymi bezpośrednio przed wyznaczonym terminem rozpraw. Zespół obawia się normalizacji tej praktyki. I ma co do tego uzasadnione podstawy.

 

Manipulację składami przez panią Julię Przyłębską potwierdził Mariusz Muszyński pełniący obowiązki sędziego i wiceprzewodniczącego TK, w „zdaniu odrębnym” opublikowanym wraz z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 22 marca 2018 roku – tę sprawę szerzej komentowała prof. Ewa Łętowska.

 

Zespół Ekspertów Batorego w wydanym stanowisku podkreśla, że żaden z przepisów ustawy z dnia 30 listopada 2016 roku o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym nie uprawnia Prezesa TK do dokonywania zmian w wyznaczonych już składach orzekających.

 

Nie jest zatem prawdą, w przeciwieństwie do tego, co twierdzi Mariusz Muszyński, że Prezes TK takie uprawnienie posiada „w sytuacjach, które nie zostały skonkretyzowane w ustawie”.

 

Zespół Ekspertów przypomina, że „Prezes TK, jak każdy organ władzy publicznej, jest zobowiązany – zgodnie z art. 7 Konstytucji – do działania na podstawie prawa i w jego granicach.”

 

I surowo krytykuje działania pani Julii Przyłębskiej, pełniącej obowiązki prezesa TK, w sprawie K 9/16, polegające

  • po pierwsze, na zmianie składu orzeczniczego TK z pełnego na skład pięcioosobowy,
  • po drugie, na wyznaczeniu do składu orzekającego najpierw Henryka Ciocha i Lecha Morawskiego, a po ich śmierci, zastępujących ich w TK z nadania PiS Justyna Piskorskiego i Jarosława Wyrembaka,
  • po trzecie: na wykluczenie ze składu rozpatrującego sprawę dotychczasowego sędziego-sprawozdawcy, sędziego Stanisława Rymara, którego miejsce w składzie zajął pan Mariusz Muszyński.

 

Zespół Ekspertów Prawnych ocenia te działania Julii Przyłębskiej jako „bezprawne”, „motywowane chęcią wpłynięcia na treść rozstrzygnięcia TK”, a zatem mające „cechy manipulowania składem orzeczniczym TK i nadużywania władzy”.

 

„Wyłączanie ze składu orzekającego TK sędziego sprawozdawcy za to, że przygotował projekt rozstrzygnięcia nieakceptowalny przez innych członków składu orzekającego, ewentualnie nieakceptowalny przez Prezesa TK, narusza podstawowe standardy demokratycznego państwa prawnego, a także zasady niezawisłości sędziów TK” – piszą eksperci prawni Fundacji im. Stefana Batorego.

 

Przypominają też – po raz kolejny – że pani Julia Przyłębska została powołana na stanowisko Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w sposób niezgodny z prawem, a Mariusz Muszyński nie jest sędzią Trybunału Konstytucyjnego, gdyż został powołany na stanowisko sędziowskie już wcześniej obsadzone w sposób prawidłowy przez Sejm RP poprzedniej kadencji.

 

Zmiana składu w sprawach wniesionych przez RPO

 

TK 22 marca 2018 roku umorzył postępowanie o kontrolę zgodności z Konstytucją zmian w Kodeksie postępowania karnego dotyczących wydawania przez Prokuratora tzw. zgody następczej do wykorzystywania w postępowaniu karnym materiałów dowodowych.

 

W 2016 roku o kontrolę znowelizowanych przez PiS przepisów wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. RPO wskazywał, że te przepisy naruszają takie konstytucyjne prawa i wolności, jak:

  • prawo do prywatności;
  • wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się;
  • nienaruszalność mieszkania
  • oraz zakaz pozyskiwania i gromadzenia informacji o obywatelach, które nie są niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

 

Pomimo poważnych wątpliwości odnośnie znowelizowanych przepisów, 5 maja 2018 roku RPO wycofał swój wniosek do TK, uzasadniając, że w wyznaczonym do orzekania składzie TK  zasiadają osoby nieuprawnione do orzekania.

 

Z tego samego powodu RPO wycofał do tej pory trzy inne wnioski do TK o kontrolę zgodności ustaw wprowadzanych przez PiS z Konstytucją. W omawianej sprawie, Julia Przyłębska wyznaczyła do składu orzekającego najpierw Henryka Ciocha i Lecha Morawskiego, a po ich śmierci, zastępujących ich w TK – z nadania PiS – Justyna Piskorskiego i Jarosława Wyrembaka.

 

23 kwietnia 2018 Rzecznik złożył  wniosek o wyłączenie ze sprawy Piskorskiego i Wyrembaka. Wniosek nie został rozpoznany do 10 maja 2018 roku. Tego dnia Rzecznik otrzymał pismo przewodniczącej składu Julii Przyłębskiej o odwołaniu wyznaczonego wcześniej terminu rozprawy 29 maja 2018 oraz o skierowaniu sprawy do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym 5 czerwca 2018 roku.

 

Atak Muszyńskiego na RPO

 

Zespół Ekspertów wyraził też zaniepokojenie faktem, że pan Mariusz Muszyński w „zdaniu odrębnym” do orzeczenia TK z 22 marca 2018 zaatakował też niezależny organ konstytucyjny, jakim jest Rzecznik Praw Obywatelskich oraz domagał się jego odwołania z powodu cofnięcia przez niego wniosku złożonego do TK.

 

Eksperci przypominają, że prawo do cofnięcia wniosku jest ustawowym uprawnieniem Rzecznika Praw Obywatelskich, a skorzystanie z niego w sprawie, w której niezgodnie z prawem dokonano zmiany składu orzekającego, czyniąc sprawozdawcą osobę nieuprawnioną do orzekania, niewątpliwie służy ochronie praw i wolności obywateli RP.

 

Zespół Ekspertów Prawnych

 

Zespół Ekspertów Prawnych, działający od 2016 roku przy Fundacji im. Stefana Batorego, zajmuje się oceną przygotowywanych przez rząd i parlament zmian prawnych dotyczących ustroju państwa oraz miejsca instytucji publicznych i obywatelskich w systemie prawa.

 

Członkowie Zespołu prowadzą monitoring projektów aktów prawnych, analizując je przede wszystkim pod kątem zgodności wprowadzanych rozwiązań z Konstytucją RP, normami międzynarodowymi i demokratycznymi standardami państwa prawa. Oceniają też stopień ingerencji przepisów w prawa człowieka i obywatela oraz kierunek zmian ustrojowych, jaki wytycza stanowione prawo.

 

W skład Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego wchodzą wybitni prawnicy, m.in.

 

dr Ryszard Balicki,
Łukasz Bojarski,
Jacek Czaja,
dr hab. Monika Florczak-Wątor,
dr Wojciech Jasiński,
dr Piotr Kładoczny,
dr hab. Marcin Matczak,
dr hab. Tomasz Pietrzykowski,
dr Tomasz Zalasiński,
prof. zw. dr hab. Fryderyk Zoll.

 

Stanowisko jest dostępne w całości do pobrania na stronie Archiwum, w zakładce dokumenty („Stanowisko Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. Stefana Batorego w sprawie manipulowania składami sędziowskimi przez panią Julię Przyłębską”)



Powiązane raporty


Autor


współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…


Więcej

Opublikowany

29 maja 2018




Inne głosy w debacie



Inne artykuły tego autora

25.12.2023

Zmiana kursu. Polski rząd chce wykonywać orzeczenia europejskich trybunałów

14.12.2023

Niedopuszczalny, bezużyteczny, zbędny. Tak o wyroku Trybunału Konstytucyjnego mówią jego sędziowie

12.12.2023

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej wydał wyrok w sprawie ustawy o Sądzie Najwyższym

11.09.2023

Tragedią polskiej polityki jest to, że nie potrafimy sensownie podzielić sceny politycznej [WYWIAD]

03.08.2023

Węgry mogą stracić 22 mld euro z funduszy spójności. A to nie koniec [analiza Archiwum Osiatyńskiego]

28.07.2023

Siła prawa Unii Europejskiej: innowacyjne rozwiązania i obszary wymagające poprawy w zakresie ochrony praworządności [Raport Archiwum Osiatyńskiego]

13.07.2023

TSUE: Sądy powinny odstąpić od stosowania uchwał Izby Dyscyplinarnej. Zwycięstwo Tulei i Gąciarka

07.06.2023

Pilne! Komisja Europejska zaczyna postępowanie w sprawie lex Tusk

05.06.2023

WAŻNE! TSUE: ustawa kagańcowa sprzeczna z prawem unijnym. Miliardy z KPO się oddalają

02.06.2023

Brak gwarancji praw obywatelskich w lex Tusk narusza Konstytucję i prawo UE

27.05.2023

Iustitia: Wiemy jak naprawić Krajową Radę Sądownictwa i sądy. To da się zrobić [MARKIEWICZ]

15.02.2023

Pilne! Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE za Trybunał Konstytucyjny. Co to oznacza?

20.01.2023

Senat prosi Komisję Wenecką o opinię o ustawie o Sądzie Najwyższym. Game changer w sprawie KPO?

16.01.2023

Polska i Węgry już się nie wywiną? Unia Europejska coraz ostrzej broni praworządności [Debata]

05.01.2023

Julia Przyłębska nie ustępuje. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego chcą wyboru nowego prezesa

29.12.2022

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej stał się elementem machiny niszczenia państwa prawnego

12.10.2022

Czym są pozwy SLAPP i jak z nimi walczyć [zapisz się na warsztat dla prawników]

06.10.2022

Słowenia wykonuje wyrok swojego TK. Legalizuje małżeństwa par tej samej płci i możliwość adopcji

29.08.2022

Cztery organizacje sędziowskie pozywają Radę UE za akceptację polskiego KPO

29.07.2022

Jak naprawić Trybunał Konstytucyjny? Sadurski: Usunięcie dublerów nie wystarczy, trzeba iść dalej



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200