List pięciorga sędziów TK w sprawie istotnych problemów wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2017 roku

Udostępnij

W Archiwum Wiktora Osiatyńskiego od 2017 roku dokumentujemy, analizujemy i objaśniamy zmiany w zakresie praworządności w Polsce.

Więcej

12 grudnia 2018 r. pisaliśmy o przemilczeniu przez sędzię J. Przyłębską w finalnym dokumencie treści uwag zgłoszonych do informacji o działalności TK przez pięcioro sędziów TK i opublikowaliśmy skan listów siedmiorga sędziów w tej kwestii. Publikujemy treść przemilczanych uwag



 

Poniższy list został opublikowany na stronie konstytucyjny.pl dnia 18 grudnia 2018 roku.  Archiwum Osiatyńskiego dziękuje za możliwość jego przedruku

 

Zobacz też: Julia Przyłębska łamie ustawę o TK. Dramatyczny list 7 sędziów Trybunału

 


 

Warszawa, dnia 15 listopada 2018 r.

 

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego:

 

Leon Kieres

Piotr Pszczółkowski

Małgorzata Pyziak-Szafnicka

Stanisław Rymar

Piotr Tuleja

 

Uwagi do projektu informacji o istotnych problemach wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2017 roku.

 

  1. Po powierzeniu przez Prezydenta RP obowiązków prezesa Trybunału STK Julii Przyłębskiej udzieliła ona pełnomocnictw do kierowania Trybunałem prof. Mariuszowi Muszyńskiemu. Tym samym, faktycznie pozbawiono możliwości sprawowania funkcji przez urzędującego wiceprezesa TK, Stanisława Biernata.
  2. Na dzień 1 lutego 2017 r. zostało zwołane Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK. Przedmiotem obrad miało być stwierdzenie wygaśnięcia mandatu STK Andrzeja Wróbla. Wbrew art. 7 ust 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. poz. 2072, dalej: uotpTK) ani o terminie, ani porządku posiedzenia nie zostali powiadomieni wiceprezes TK Stanisław Biernat oraz sędziowie TK: Stanisław Rymar, Piotr Tuleja i Marek Zubik. Obowiązkiem prezesa Trybunału, wynikającym z art. 7 ust. 3 uotpTK jest zawiadomienie sędziów Trybunału o porządku i terminie posiedzenia. Z obowiązku tego nie zwalnia prezesa TK okoliczność korzystania przez sędziego ze zwolnienia od pracy czy urlopu wypoczynkowego.
  3. W dniu 6 kwietnia 2017 r. większość sędziów Trybunału zwróciła się do prezes Trybunału z wnioskiem o zwołanie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK. We wniosku wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego Stanisław Biernat oraz sędziowie TK: Leon Kieres, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Piotr Pszczółkowski, Stanisław Rymar, Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, Piotr Tuleja i Marek Zubik podkreślili, że STK Julia Przyłębska – mimo publicznej deklaracji z 21 grudnia 2016 r., kiedy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzył Jej obowiązki prezesa Trybunału Konstytucyjnego – nie zwołuje żadnych narad, obrad Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK, ani nawet spotkań z udziałem wszystkich sędziów konstytucyjnych.

 

W piśmie tym sędziowie poruszyli następujące kwestie:

 

a) nierozpoznawania przez trzyosobowy skład Trybunału (Julia Przyłębska, Mariusz Muszyński, Michał Warciński) sprawy U 1/17 z wniosku Prokuratora Generalnego, której zawisłość przed TK była wykorzystywana do instrumentalnego wyłączania ze składów orzekających sędziów: Stanisława Rymara, Piotra Tulei, Marka Zubika (wniosek nie został rozpoznany do chwili obecnej),

 

b)  szeroko stosowanej od stycznia 2017 r., niezgodnej z przepisami ustawy, praktyki arbitralnych decyzji wyznaczaniu i o zmianach składów orzekających, wyznaczonych uprzednio zgodnie z kolejnością alfabetyczną, co niweczy gwarancje niezawisłości i bezstronności sędziowskiej,

 

c) łączenia funkcji sędziego TK z obowiązkami administracyjnymi w toku reorganizacji Trybunału. Realizację powstałego 20 grudnia 2016 r., na mocy ustawy, obowiązku powołania likwidatora biura TK zastąpiono powierzając obowiązki urzędnicze prof. Mariuszowi Muszyńskiemu,

 

d) ograniczenia dostępu mediów do prac TK, wbrew zasadom Konstytucji, praktyce trybunalskiej, oraz interesowi publicznemu. 

 

  1. W piśmie z 17 maja 2017 r. ośmioro sędziów TK zwróciło się do prezes Trybunału Julii Przyłębskiej o wyjaśnienie, kto i na jakiej podstawie prawnej podjął decyzję o usunięciu z bazy orzeczeń TK wyroków wydanych w sprawach o sygn. K 47/15, K 39/16 oraz K 44/16. Pismo sędziów pozostało bez jakiejkolwiek odpowiedzi.

 

  1. Podczas Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK w dniu 27 lipca 2017 r., sędziom Trybunału uniemożliwiono dyskusję i zgłaszanie uwag do projektu Regulaminu TK. Po kilkuminutowym wysłuchaniu części uwag wniesionych przez dwóch sędziów, Zgromadzenie Ogólne przegłosowało wniosek prof. Mariusza Muszyńskiego o przyjęcie projektu bez dyskusji, pomimo sygnalizowania przez część sędziów Trybunału, że niektóre postanowienia projektu Regulaminu są sprzeczne z Konstytucją. Pisemne stanowisko w sprawie projektu Regulaminu TK z 19 lipca 2017 r. złożył STK Piotr Tuleja.

 

  1. Praktyka arbitralnego kształtowania składów orzekających TK, sygnalizowana pismem ośmiorga sędziów TK z 6 kwietnia 2017 r., nie uległa zmianie. Pismem z 29 czerwca 2018 r. siedmioro sędziów TK ponownie zwróciło się w tej sprawie do prezes Trybunału, Julii Przyłębskiej. W piśmie sędziowie wskazali, że przyjęta od stycznia 2017 r. praktyka wyznaczania składów jest niezgodna z art. 38 uotpTK, z mocy którego prezes TK posiada kompetencję do wyznaczenia składu orzekającego, nie jest natomiast uprawniony do dowolnego wyznaczania składów, ani do dokonywania dowolnych zmian w składach orzekających już wyznaczonych. Sędziowie wskazali, że przestrzeganie ustawowych zasad kształtowania składów orzekających TK w praktyce powinno gwarantować przewidywalność i transparentność tego procesu, nie tylko wobec sędziów Trybunału, ale także obywateli obserwujących pracę Trybunału. Art. 38 ust. 1 uotpTK w sposób jednoznaczny ustanawia zasadę alfabetycznego wyznaczania sędziów do składów orzekających, w tym przewodniczącego i sprawozdawcy. Art. 38 ust. 2 uotpTK przewiduje wyjątek od tej zasady, pozwalając na wyznaczanie poza porządkiem alfabetycznym wyłącznie sędziego sprawozdawcy. Wyznaczenie sędziego sprawozdawcy poza porządkiem alfabetycznym powinno być zaznaczone i uzasadnione w treści zarządzenia o wyznaczeniu składu sędziowskiego. Jako przykłady naruszenia przepisu art. 38 uotpTK przy wyznaczaniu składów, sędziowie wskazali listę spraw dotyczących wniosków o wyłączenie sędziego, w których składy zostały ukształtowane niezgodnie z regułami uotpTK. Sygnatariusze pisma wnieśli o bezzwłoczne przedstawienie informacji o dotychczasowej praktyce wyznaczania składów oraz zasadach ich wyznaczania na przyszłość, tak aby były one transparentne i zapewniały każdemu z sędziów konstytucyjnych wiedzę,  która z kolejnych spraw wpływających do TK będzie rozpoznawana z jego udziałem. W odpowiedzi na pismo Prezes TK ograniczyła się do oświadczenia, że składy wyznaczane są na podstawie i w granicach ustawy.

 

Oświadczeniu temu przeczą jednak w sposób oczywisty przedstawione poniżej fakty: lista składów orzekających wyznaczonych do rozpoznania wniosków o wyłączenie sędziów (tabela nr 1) oraz przykłady nieuzasadnionych zmian w składach orzekających (tabela nr 2). W 2017 r. do składów  orzekających o wyłączeniu sędziego wyznaczeni zostali: jednokrotnie – L. Kieres, M. Pyziak-Szafnicka i P. Tuleja,  dwukrotnie – S. Wronkowska-Jaśkiewicz, L. Morawski (zmarł 12 lipca 2017 r.) i  J. Piskorski (objął obowiązki 18 września 2017 r.), trzykrotnie – H. Cioch (zmarł 20 grudnia 2017),  czterokrotnie – A. Zielonacki (objął obowiązki 28 czerwca 2017 r.), sześciokrotnie – M. Muszyński i J. Przyłębska, dziewięciokrotnie – M. Warciński, dziesięciokrotnie – Z. Jędrzejewski, dwunastokrotnie – G. Jędrejek.  Sędziowie: P. Pszczółkowski, S. Rymar, A Wróbel (orzekał do 24 stycznia 2017 r.) i M. Zubik nie zostali wyznaczeni do żadnego z 20 składów orzekających, powołanych w 2017 r. do rozpoznania wniosków o wyłączenie sędziego. Podkreślić należy, że część wniosków o wyłączenie z orzekania dotyczyła więcej niż jednego sędziwego.

 

Pomimo złożenia pisemnego wniosku, sędziom konstytucyjnym nie wskazano, w jaki sposób prezes TK, Julia Przyłębska, realizuje obowiązujące Ją ustawowe standardy wyznaczania składów orzekających.

 

Tabela nr 1.

 

Lista  spraw o wyłączenie sędziego/ów, do rozpoznania których w roku 2017 zostali wyznaczeni sędziowie TK.

 

Imię i nazwisko sędziego Okres orzekania w 2017 roku Liczba spraw o wyłączenie sędziego/ów, do rozpoznania których sędzia został wyznaczony  przez prezesa TK w 2017 r. Sygnatura sprawy
CIOCH H. 01.01.17- 20.12.17                3 K 2/17, Kp 4/15, Kp 1/17.
JĘDREJEK G. 27.02.17- 31.12.17                 12 K 24/14, Kp 4/15,  Kp 1/17, K 24/14, K 10/15, K 36/15, SK 3/13,  K 5/17, U 1/17,  K 1/17, K 3/17,  K 17/14.
JĘDRZEJEWSKI Z. 01.01.17-31.12.17                10 K 14/16, K 2/17, K 24/14, K 36/15, SK 3/13, K 5/17, U 1/17, Kp 4/15, K 3/17, SK 37/15.
KIERES L. 01.01.17-31.12.17                1 U/17,
MORAWSKI L. 01.01.17-12.07.17                2 K 24/14, SK 22/16*
MUSZYŃSKI M. 01.01.17-31.12.17              6 Kp 4/15, Kp 1/17, Kp 4/15, K 13/17, K 17/14, SK 22/16*
PISKORSKI P. 18.09.17-31.12.17              2 K 13/17, K 36/15
PRZYŁĘBSKA J. 01.01.17-31.12.17              6 K 2/17, K 10/15, K 5/17, K 1/17, K 17/14, SK 37/15.
PSZCZÓŁKOWSKI P. 01.01.17-31.12.17              0 *
PYZIAK-SZAFNICKA M. 01.01.17-31.12.17                1 U1/17,
RYMAR S. 01.01.17-31.12.17              0
TULEJA P. 01.01.17-31.12.17              1 K 14/16,
WARCIŃSKI M. 01.01.17-31.12.17              9 K 24/14, K 24/14,  K 10/15, K 36/15, SK 3/13, K 1/17, K 3/17, K 36/15, SK 37/15.
WRONKOWSKA –JAŚKIEWICZ S. 01.01.17-31.12.17                2 U 1/17, K 14/16.
WRÓBEL A. 01.01.17-24.01.17              0
ZIELONACKI A. 28.06.17-31.12.17                4 U 1/17, Kp 4/15, K 13/17, K 36/15.
ZUBIK M. 01.01-17-31.12.17              0

 

*2 lutego 2017 r., w sprawie o sygn. SK 22/16 Trybunał w składzie:  L. Morawski (spr.), P. Pszczółkowski (przew.) orzekał o wyłączeniu STK L.Kieresa. P. Pszczółkowski został wyznaczony do rozpoznania tej sprawy zarządzeniem z 26 października 2016 r. przez prezesa TK A. Rzeplińskiego razem z  J. Przyłębską i A. Wróblem. Następnie  skład został zmieniony zarządzeniem prezes TK J. Przyłębskiej z  26 stycznia 2016 r. W miejsce sędziów J. Przyłębskiej i A. Wróbla do rozpoznania wniosku wyznaczeni zostali L. Morawski i M. Muszyński.

 

Tabela nr 2.

 

Przykłady spraw, w których zmieniono bezpodstawnie sędziego już wyznaczonego.

 

Sygn. akt Imię i nazwisko sędziego Data zarządzenia o wyznaczeniu w miejsce  sędziego do  składu orzekającego innego sędziego
U 2/16 L. Kieres 04.01.2017
U 2/16 S. Rymar 04.01.2017
U 2/16 P. Tuleja 04.01.2017
SK 18/16 P. Pszczółkowski 04.01.2017
SK 18/16 P. Tuleja 04.01.2017
K 1/17 M. Pyziak Szafnicka 24.03.2017
P 7/17 P. Pszczółkowski 04.04.2017
P 7/17 P.Tuleja 04.04.2017
P 7/17 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 07.06.2017
SK 8/16 P. Tuleja 11.04.2017 (przywrócony do składu zarządzeniem z 12.04.2017)
K 24/16 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 28.06.2017
K 24/16 P. Pszczółkowski 20.03.2018
K 27/16 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 28.06.2017
K 27/16 M. Pyziak-Szafnicka 11.01.2018
P 10/16 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 16.10.2017
P 10/16 P. Tuleja 16.10.2017(ponownie wyznaczony do składu 25.01.2018)
K 19/16 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 07.02.2018
K 26/16 P. Pszczółkowski 13.02.2018
K 26/16 S. Wronkowska-Jaśkiewicz 13.02.2018


Autor


W Archiwum Wiktora Osiatyńskiego od 2017 roku dokumentujemy, analizujemy i objaśniamy zmiany w zakresie praworządności w Polsce.


Więcej

Opublikowany

19 grudnia 2018




Inne głosy w debacie



Inne artykuły tego autora

29.02.2024

To już oficjalne: 137 mld euro z KPO odblokowane

20.02.2024

Jak odbudować państwo prawa w Polsce? Prof. Morijn: Realizm niech przeważa nad puryzmem

17.01.2024

Rząd powinien przywrócić Europejskiej Konwencji Praw Człowieka należne miejsce

04.01.2024

Minister Kultury wobec mediów publicznych działał w celu usprawiedliwionym konstytucyjnie [ANALIZA]

04.01.2024

List Otwarty Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Sędziów Administracyjnych do Prezesa NSA

29.12.2023

Sytuacja w mediach publicznych. RPO Marcin Wiącek pisze do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

27.12.2023

Czego może nas nauczyć kryzys medialny

22.12.2023

Sędzia Przymusiński do dr. Szweda i innych wątpiących: cały czas wisi nad nami problem neosędziów. Zwlekanie z koniecznymi decyzjami niczemu nie służy

18.12.2023

Jak przywrócić w Polsce praworządność? Sędzia Przymusiński: Sejmie, przyjmij te dwie uchwały! [Gazeta Wyborcza]

13.12.2023

Rozliczenie PiS to nie Norymberga. Niesiołowski polemizuje z Matczakiem [Gazeta Wyborcza, Stefan Niesiołowski]

13.12.2023

Dziś znowu mamy prawo do dumy [Gazeta Wyborcza, Adam Michnik]

11.12.2023

Wrzosek: Tylko radykalna naprawa prokuratury. Usunąć ludzi Ziobry, cofnąć awanse, dać niezależność

29.11.2023

Sejm odwoła członków komisji LexTusk. Ale przyszły rząd nie chce jej likwidować

17.11.2023

Piotr Mikuli: W sprawie ewentualnych uchwał Sejmu RP dotyczących dublerów i członków neo-KRS [Konstytucyjny.pl]

16.11.2023

Państwowe spółki przyczyniły się do kryzysu demokracji. Czy prawo może temu zapobiec? [Analiza]

15.11.2023

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w SN nie jest niezależnym sądem [analiza]

14.11.2023

W okresie zmiany rządu nie powinno się podejmować poważnych rozstrzygnięć – apel Komitetu Nauk Prawnych PAN do doktora nauk prawnych

07.11.2023

Schodzimy z naszej reduty, banery zachowujemy [Gazeta Wyborcza, List do redakcji]

02.11.2023

Stanowisko dotyczące znaczenia Deklaracji z Reykjaviku  przyjętej na IV Szczycie Rady Europy

31.10.2023

Nasze demokratyczne grzechy główne, czyli jak poprawić III RP [Gazeta Wyborcza, Marek Beylin]



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200