„Macie czelność pouczać polski rząd, a marzą wam się brudne ruble” – mówił w PE Joachim Brudziński (PiS). Komisarz Reynders: „Jeśli każemy Rosji respektować prawo międzynarodowe, w UE nie może być łamania praworządności”. Rezolucję przeciw Polsce i Węgrzech poparła większość europosłów.

5 maja 2022 Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której wzywa Radę i Komisję Europejską do szybszych i konsekwentnych działań związanych z postępowaniem w ramach art. 7 wobec Polski i Węgier.

Kluczowe zdanie rezolucji brzmi:

PE „wzywa Komisję i Radę, aby nie zatwierdzały krajowych planów Polski i Węgier w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, dopóki oba kraje nie spełnią w całości wszystkich skierowanych do nich zaleceń w dziedzinie praworządności w ramach europejskiego semestru i dopóki nie wykonają wszystkich dotyczących ich wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”.

Rezolucję poparło 426 europarlamentarzystów (70 proc. obecnych), przeciw było 133, a 37 nie zagłosowało. Za rezolucją były największe eurogrupy: Europejska Partia Ludowa (w której są PO i PSL), Odnowić Europę (Polska 2050 Hołowni), Socjaliści i Demokraci (polska Nowa Lewica), a także Lewica i Zieloni.

Przeciwni byli przede wszystkim Konserwatyści i Reformatorzy (tu należy PiS) oraz grupa Tożsamość i Demokracja, w której jest skrajna prawica z Włoch, Niemiec i Francji (w tym Zjednoczenie Narodowe Marine Le Pen).

Europarlament przeciwko polskiemu szantażowi

Zamrożenie Krajowych Planów Odbudowy to najsilniejszy instrument, jakim posługuje się Komisja Europejska, by wymusić na Polsce i Węgrzech przestrzeganie zasad praworządności. Chodzi o 7,2 mld euro dla Węgier i 23,9 mld euro dla Polski. Co prawda fundusze mają być wydawane do 2026 roku, ale aż 70 proc. środków z KPO musi zostać rozpisanie na konkretne programy do końca roku. Jeśli tak się nie stanie, pieniądze przepadną. Na razie Polska i Węgry tych pieniędzy nie dostają. W dodatku Polska ma zapłacić już ponad 160 mln euro kar za to, że nie zawiesiła Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.

Komisja była gotowa uruchomić fundusze, ale polski rząd postawił warunek: wycofanie się z postępowań wobec Polski związanych z praworządnością. KE na to się nie zgodziła. Na razie trwa więc pat, a pieniądze do Polski nie płyną.

Do nacisku na Komisję polski rząd próbuje wykorzystywać wojnę w Ukrainie. Politycy PiS starają się przekonywać, że należy odmrozić środki Polsce, bo jest na niespotykaną nawet w Europie skalę zaangażowana w pomoc uchodźcom.

Rezolucja PE to sygnał od grup politycznych stanowiących w Parlamencie większość, by Komisja nie poddawała się temu szantażowi.

„Zdumiewają mnie głosy, że w czasie wojny w Ukrainie powinniśmy rozluźnić nasze reguły co do obrony demokracji w Europie” – mówił podczas debaty nad rezolucją we wtorek słowacki europoseł Michal Šimečka (grupa Odnowić Europę). „Jest dokładnie odwrotnie.

Po inwazji Putina jesteśmy uwikłani w szerszy konflikt między autokracją a demokracją, między modelem Putina a naszym modelem europejskim, między tyranią a wolnością, między brutalną siłą a rządami prawa. I dlatego nie możemy rozluźnić naszych zasad, jeśli mamy zwyciężyć”.

Europarlament zaapelował do Rady, „aby udowodniła, że faktycznie zależy jej na poczynieniu znaczących postępów w postępowaniach toczących się na mocy art. 7 ust. 1 TUE, i aby zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z traktatów stała na straży wartości zapisanych w art. 2 TUE”.

Parlament zauważa też, że Komisja „w końcu wszczęła formalne postępowanie przeciwko Węgrom”, a jednocześnie z zaniepokojeniem odnotowuje, że nie wszczęła takiego postępowania w odniesieniu do Polski.