Czy można twierdzić, że PiS to „zorganizowana grupa przestępcza”? Rozpoczyna się proces prof. Sadurskiego
Co narusza dobre imię partii i gdzie są granice wolności słowa? PiS wytoczył prof. Wojciechowi Sadurskiemu proces cywilny za wpis na Twitterze, w którym porównał tę partię do zorganizowanej grupy przestępczej. Dziś pierwsza rozprawa. Profesora bronią adwokaci z Wolnych Sądów Sylwia Gregorczyk-Abram i Michał Wawrykiewicz
W przeddzień Marszu Niepodległości 10 listopada 2018 roku Wojciech Sadurski, konstytucjonalista, profesor Wydziału Prawa Uniwersytetu w Sydney i Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego, znany krytyk „reformy” sądowniczej, napisał na Twitterze:
Jesli ktos mial jeszcze jakies watpliwosci, to po ustawce z ostatnich 2 dni powinno byc jasne: zaden przyzwoity czlowiek nie powinien isc w paradzie obroncow bialej rasy, ktorzy na chwile schowali swe falangi i swastyki, w zmowie ze zorganizowana grupa przestepcza PiS.
— Wojciech Sadurski (@WojSadurski) November 10, 2018
7 stycznia 2019 roku, Prawo i Sprawiedliwość wniosło przeciwko Wojciechowi Sadurskiemu pozew za naruszenie dóbr osobistych partii.
Według PiS, użycie sformułowania „zorganizowana grupa przestępcza” narusza reputację tysięcy osób należących do partii i sugeruje, że popełniają przestępstwa. PiS utrzymuje, że cytowana wypowiedź przekracza granice dopuszczalnej krytyki w interesie publicznym. W pozwie przytoczonych jest też kilka innych publicznych wypowiedzi prof. Sadurskiego w 2018 roku, w czasie demonstracji w Warszawie i w programie telewizyjnym.
PiS domaga się:
- umieszczenia przez Wojciecha Sadurskiego na Twitterze przez 14 dni oświadczenia: „Przepraszam partię Prawo i Sprawiedliwość za to, że w dniu 10 listopada 2018 roku, na portalu Twitter bezprawnie nazwałem Prawo i Sprawiedliwość zorganizowaną grupą przestępczą. Oświadczam, że brak było podstaw do zastosowania takich określeń. Ubolewam, że w wyniku moich bezprawnych działań, bezpodstawnie naruszyłem dobre imię partii Prawo i Sprawiedliwość”;
- sądowego nakazu powstrzymywania się przez prof. Sadurskiego od wypowiedzi wskazujących na to, że PiS można zestawić z grupą przestępczą;
- zapłaty 20 tysięcy złotych na Towarzystwo Przyjaciół Chorych Hospicjum w Białymstoku;
- poniesienia kosztów procesu.
Prof. Sadurski podkreśla, że jedynie korzystał z przysługującej mu wolności wygłaszania opinii. Żądania PiS uważa za nieuzasadnione i nieproporcjonalne oraz za próbę uciszenia go.
Rozprawa w sprawie przeciwko Wojciechowi Sadurskiemu rozpoczyna się dziś o godz. 09.00 w Sądzie Okręgowym w Warszawie, II Wydział Cywilny, al. Solidarności 127, w Sali 212 (korytarz A, p. II).
Wsparcie z całego świata
Oświadczenie w sprawie pozwu PiS wydała w maju Helsińska Fundacja Praw Człowieka, której Radzie zasiada Sadurski. „Partie polityczne oraz instytucje publiczne powinny odpowiadać na krytykę, a nie wytaczać procesy i żądać w ich ramach wysokich sum pieniężnych, co w założeniu ma wywołać efekt mrożący. Szykanowanie autorów krytycznych wypowiedzi to praktyka, która kojarzy się z państwami niedemokratycznymi”.
Article 19, znana brytyjska organizacja pozarządowa broniąca przestrzegania wolności wypowiedzi na całym świecie, wystosowała do warszawskiego sądu w obronie prof. Sadurskiego amicus curiae, list „przyjaciela sądu”, przedstawiający prawne argumenty w obronie wolności wypowiedzi. Nazwa organizacji, Artykuł 19, nawiązuje do artykułu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka chroniącego wolność wypowiedzi.
The Ruling Law and Justice party @pisorgpl and public broadcaster @TVP in Poland must drop SLAPP defamation lawsuits against Law Professor Sadurski. Read our statement here https://t.co/jDShG38OC1@ECPMF @Greenpeace@PENamerica@pen_int@ScholarsAtRisk pic.twitter.com/fVJpWhBsWG
— ARTICLE 19 (@article19org) November 25, 2019
Za profesorem Sadurskim – i szerzej, za ochroną wolności wypowiedzi w Polsce – stanęli prawnicy z całego świata. Publikują wyrazy wsparcia na z hasztagiem #WithWoj – #zWoj(ciechem).
Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawa Konstytucyjnego
We support our Council member @WojSadurski in his upcoming trial on defamation charges in Poland. We urge our members doing the same. Reply or retweet #WithWoj
— ICON•S (@ICON__S) November 25, 2019
Centrum Porównawczych Studiów nad Prawem Konstytucyjnym w Melbourne
@CCCSMelbourne stands with Professor Wojciech Sadurski facing trial in Warsaw for his criticism of the Polish government. #withwoj #academicfreedom #freespeech. pic.twitter.com/v6sc8h70Xq
— CCCS (@CCCSMelbourne) November 26, 2019
WZB Centrum Badań Społecznych w Berlinie
We support @WojSadurski #WithWojhttps://t.co/8wggExDjOs pic.twitter.com/aJTaOWVBKi
— WZB GlobCon (@WZB_GlobCon) November 21, 2019
Węgierski Komitet Helsiński
On 27 Nov, legal scholar Wojciech Sadurski's trial for "insulting" PiS will begin in Warsaw. Stand #WithWoj – his freedom of expression is (y)ours! https://t.co/HM3AlJv59s pic.twitter.com/W87eh84QqC
— Verfassungsblog (@Verfassungsblog) November 18, 2019
Dwa procesy wytoczone przez Telewizję Polską
Oprócz powództwa o ochronę dóbr osobistych Prawa i Sprawiedliwości przeciwko prof. Wojciechowi Sadurskim toczą się jeszcze dwie inne sprawy. W obu pozywa go Telewizja Polska, której nie spodobał się wpis zamieszczony na Twitterze po zamordowaniu prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.
Po tym, jak zaszczuty przez rządowe media polityk został zamordowany, żaden demokrata, żaden polityk opozycyjny, nie powinien przekroczyć progu Gebelsowskich mediów. Niech się kiszą we własnym sosie: nieudaczników, arywistów i tow Marka Króla, jak bojkot TV przez artystów po 1981
— Wojciech Sadurski (@WojSadurski) January 17, 2019
TVP grozi pozwami za łączenie nienawistnych materiałów telewizyjnych o prezydencie Adamowiczu z faktem jego morderstwa.
„Państwo mafijne” dopuszczalne – proces Czuchnowskiego
Sprawa wpisu Wojciecha Sadurskiego to nie pierwszy proces, w którym Prawo i Sprawiedliwość ściga osoby publiczne za wypowiedzi na jej temat.
Dziennikarz Wojciech Czuchnowski 17 listopada 2015 roku opublikował tekst „Mafijne państwo PiS”, w którym opisywał represje wobec wymiaru sprawiedliwości za skazanie b. szefa CBA Mariusza Kamińskiego, a następnie niekonstytucyjne ułaskawienie go przez prezydenta Andrzeja Dudę.
Artykuł kończył się słowami: „Tak nie działa państwo demokratyczne. Tak działa państwo mafijne”.
W 2019 roku sprawę ostatecznie przesądził Sąd Najwyższy. Uznał, że decyzja prezydenta Dudy, do której odnosił się tekst, była precedensowa i budziła wątpliwości, zatem zrozumiałe było zainteresowanie medialne i krytyczne oceny ze strony dziennikarzy.
Kwestie dotyczące praworządności w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej będziemy dalej monitorować oraz wyjaśniać na łamach Archiwum Osiatyńskiego, a także – po angielsku – na stronie Rule of Law in Poland.
Podoba Ci się ten artykuł? Zapisz się na newsletter Archiwum Osiatyńskiego. W każdą środę dostaniesz wybór najważniejszych tekstów, a czasem również zaproszenia na wydarzenia.
