Ziobro: Zabraliśmy przestępcom 1,4 mld zł i za to opłacimy wyprawki dla dzieci. To tak nie działa

Udostępnij

Maria Pankowska - dziennikarka śledcza OKO.press. Pisze m.in. o malwersacjach funduszy europejskich i polityce UE. Absolwentka lingwistyki stosowanej na Uniwersytecie…

Więcej

Zbigniew Ziobro chwali się sukcesem podporządkowanej mu prokuratury - za zabezpieczone 1,4 mld zł majątku narkotykowego kartelu rząd sfinansuje "pomoc dla 4,5 mln dzieci w Polsce", czyli wyprawki 300+. To wymarzona historia na miesiąc przed wyborami, ale do czasu wyroku sądu pieniądze są wirtualne i PiS nie może nimi dysponować. A sprawy ciągną się latami



Podczas briefingu prasowego w piątek 6 września 2019 Zbigniew Ziobro chwalił się sukcesami „nowoczesnej” prokuratury pod rządami PiS.

 

Najnowsze zwycięstwo? Ponad 1,4 mld złotych zabezpieczonych przez śledczych w ramach walki z narkotykowym kartelem. Źródło sukcesu? Ziobro zapewnia, że wszystko dzięki reformom PiS – nowej ustawie o prokuraturze i zmienionym kodeksie karnym, do którego dodano przepis o tzw. konfiskacie rozszerzonej.

 

1,4 mld zł to dokładnie tyle, ile rząd przeznaczył w tym roku na program 300 plus, dzięki któremu wyprawki szkolne trafiły do każdego ucznia w Polsce” – czytamy w okolicznościowym komunikacie Ministerstwa Sprawiedliwości. Odzyskane od przestępców pieniądze mogą zostać przeznaczone na dalsze finansowanie programu [300+ – red.]. 1,4 mld zł zapewni „Dobry Start” dzieciom i młodzieży również w kolejnym roku szkolnym.

 

Ministerstwo Sprawiedliwości, Komunikat Biura Komunikacji Społecznej i Promocji – 12/09/2019

 

ZBITY ZEGAR. Manipulacja. Zanim rząd dostanie pieniądze musi zapaść prawomocny wyrok, co może potrwać nawet kilka lat.

 

Ale choć zabranie pieniędzy groźnym gangsterom i oddanie ich polskim dzieciom pięknie wkomponowuje się w kampanię wyborczą PiS, rząd nieprędko dostanie do ręki zabezpieczone 1,4 mld. O ile dostanie je w ogóle.

 

„Zanim pieniądze zasilą Skarb Państwa, musi zapaść prawomocny wyrok sądu. Zabezpieczenie majątkowe może zostać zmienione lub uchylone. Zarówno w toku postępowania przygotowawczego – w prokuraturze – jak i sądowego” – tłumaczy w rozmowie z OKO.press Iwona Palka – prokurator w stanie spoczynku i członkini zarządu stowarzyszenia Lex Super Omnia, w przeszłości prokurator apelacyjna w Katowicach.

 

„Prokuraturze tzw. dobrej zmiany potrzebny jest sukces. Kierownictwo wybrało więc zabezpieczenie majątkowe, bo pozbawianie sprawców dużych pieniędzy przemawia do społeczeństwa. Czy z tych pieniędzy rządzący mogą finansować programy socjalne? Może za kilka lat…” – dodaje.

 

Zabezpieczenie jest tymczasowe

 

„Pieniądze z kont bankowych przestępców przejmie Skarb Państwa. To największe w historii polskiej prokuratury zabezpieczenie pieniędzy na poczet przepadku” – cieszą się w komunikacie przedstawiciele Prokuratury Krajowej.

 

Ale przejęcie 1,4 mld przez polskie państwo to pieśń przyszłości. Prokuratorska decyzja o zabezpieczeniu majątkowym musi się najpierw uprawomocnić. A zanim pieniądze trafią do państwowej kasy, musi zapaść prawomocny wyrok sądu.

 

„Prokurator Generalny chwali się liczbami. W niektórych przypadkach są to zabezpieczenia, które nie uzyskały jeszcze nawet prawomocności np. wspomniane 1,4 mld złotych pochodzące z handlu narkotykami i oszustw internetowych” – komentuje prok. Iwona Palka.

 

Ale nawet prawomocna decyzja prokuratora o zajęciu pieniędzy przestępców ma charakter tymczasowy. Może zostać zmodyfikowana zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i później, gdy sprawa trafi do sądu. Sąd może też zabezpieczenie uchylić – w pełni lub częściowo.

 

Tak dumnie podnoszone przez prokuraturę 1,4 mld może więc znacząco zmaleć w toku sprawy, a nawet wrócić na konta oskarżonych.

 

„Jaka będzie ostateczna kwota i czy te pieniądze będą w ogóle podlegały przepadkowi? Tego nie wiemy, to orzeknie sąd. A do wyroku jeszcze daleka droga. Jeżeli sprawa jest złożona, np. mamy wielu oskarżonych albo wiele zarzucanych im czynów, to sprawy się ciągną. Najpierw w jednej, potem w następnej instancji. Zdarzają się uchylenia, ponowne rozpoznania. Czasem to są lata” – podkreśla Iwona Palka.

 

Niepewne pieniądze

 

Zgodnie z art. 291 kodeksu postępowania karnego decyzja o zabezpieczeniu majątkowym wydawana jest wobec oskarżonych, którym grozi m.in. przepadek (czyli utrata pieniędzy na rzecz Skarbu Państwa) lub grzywna. Musi zarazem zachodzić „uzasadniona obawa, że bez takiego zabezpieczenia wykonanie orzeczenia będzie niemożliwe albo znacznie utrudnione”.

 

Zabezpieczone 1,4 mld kartelu narkotykowego ma zostać objęte przepadkiem. Oznacza to, że w toku śledztwa trzeba będzie wykazać, że pieniądze te miały związek z przestępstwem – w przypadku kary grzywny takiego związku wykazać nie trzeba.

 

„Obowiązuje zasada domniemania niewinności. Przepadek sąd może orzec wtedy, gdy orzeka się winę sprawcy i ustala się w sposób niebudzący wątpliwości, że zabezpieczone mienie ma związek z przestępstwem” – tłumaczy Iwona Palka.

 

Zanim zostanie to udowodnione, sprawa może ciągnąć się latami – na różnych szczeblach. Jak przypomina prok. Palka, w głośnej sprawie śląskiego mafioso Krakowiaka aresztowanie podejrzanego miało miejsce w 1999 roku. Przewód sądowy otwarto dopiero w marcu 2019.

 

„Jeżeli do tego dołożymy długotrwałość postępowań przygotowawczych w prokuraturze, to może to być naprawdę długi czas. A przepadek wykonywany jest wtedy, gdy uprawomocni się wyrok, nie wcześniej” – przypomina prokurator.

 

Potrzeba sukcesu

 

Wysokość zabezpieczonego majątku – choć pieniądze nie stanowią jeszcze własności Skarbu Państwa – ma pokazywać, że prokuratura pod rządami Zbigniewa Ziobry działa bez zarzutu.

 

Prokuratorzy Ziobro i Święczkowski przekonują, że dzięki reformom PiS, prokuratura wydaje decyzję o zabezpieczeniu częściej niż za poprzedniej władzy. A zabezpieczone kwoty są wyższe. Statystyki nie potwierdzają jednak narracji o nowej jakości.

 

„W listopadzie 2017 roku Prokurator Generalny, manipulując danymi statystycznymi, oszukiwał opinię publiczną. Eksponował aktywność prokuratury na polu zabezpieczeń majątkowych, zestawiając ją z rzekomą biernością na tym polu prokuratorów przed 2016 rokiem” – podkreśla prokurator Palka.

 

Jak wylicza rozmówczyni OKO.press, łączna wartość zabezpieczonego mienia w sprawach skierowanych do sądu z aktami oskarżenia wyniosła:

 

  • 1 049 806 591 zł w roku 2018;
  • 474 873 197 zł w 2017;
  • 251 889 855 zł w 2016,
  • 303 509 100 zł w 2015.
  • 600 793 700 zł w 2014;
  • 363 533 158 zł w roku 2013.

 

Zabezpieczenie majątkowe zastosowano wobec:

 

  • 40 881 podejrzanych w roku 2018;
  • 39 810 podejrzanych w 2017;
  • 21 109 podejrzanych w 2016;
  • 30 820 podejrzanych w 2015;
  • 55 155 podejrzanych w 2014;
  • 60 376 podejrzanych w roku 2013;

 

„Obecnie zarówno prokuratura, jak i sąd, mogą, tytułem zabezpieczenia przepadku przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy przestępstwa, ale i w określonych ustawowo przypadkach niestanowiącego własności sprawcy, ustanowić przymusowy zarząd. Wtedy wysokość zabezpieczenia prawie zawsze będzie znaczna” – tłumaczy Palka.

 

Prokurator wskazuje też, że przed reformą PiS zabezpieczenie majątkowe było stosowane bardziej oszczędnie. Bo funkcjonowały przepisy, które przewidywały odszkodowanie w przypadku, gdyby takie zabezpieczenie okazało się niezasadne, a spowodowana zostałaby szkoda w majątku podejrzanego.

 

„Te przepisy zostały uchylone przez nowelizację, która weszła w życie w kwietniu 2016 roku. Teraz można sobie zabezpieczać do woli. Odszkodowania za szkodę wyrządzoną niezasadnym zabezpieczeniem mienia w kodeksie postępowania karnego już nie ma. Pozostaje droga cywilnoprawna, o wiele bardziej skomplikowana niż odszkodowanie w trybie kpk” – podkreśla prokurator.

 

Poważne zaległości

 

Władze prokuratury jednocześnie ignorują jednak poważny problem – rosnącą lawinowo liczbę zaległych spraw.

 

„Szukają czegoś, czym mogą się pochwalić, bo sprawy się starzeją. Z każdym półroczem starych spraw jest coraz więcej. Śledztw prowadzonych dłużej niż 2 lata na koniec 2015 roku było 604, na koniec 2018 roku 1721, a na koniec I półrocza 2019 – 2159. Śledztw prowadzonych dłużej niż 5 lat na koniec 2015 roku było 106, na koniec 2018 roku 263, a na koniec I półrocza 2019 już 344” – wylicza Iwona Palka.

 

Na długość postępowań w prokuraturze wpływ może mieć systemowa czystka, którą przeprowadził duet Ziobro-Święczkowski. W OKO.press omawialiśmy raporty stowarzyszenia Lex Super Omnia, demaskujące praktyki nowych prokuratorskich władz: awanse dla starych znajomych i ich rodzin oraz degradacje i delegacje daleko w Polskę dla „niewygodnych”.

 

„Przez »dobrą zmianę« mamy częste przypadki zmiany referentów. To też wpływa na przewlekłość postępowania. Każdy nowy referent musi zapoznać się z aktami, a to długotrwały proces. Nie czyta się tego tak jak książki. Akta mogą mieć po 50-60 tomów, każdy po 200 kart” – wskazuje prokurator Palka.

 

„Te stare sprawy to poważny problem. Każda kogoś dotyczy, prawda? Albo pokrzywdzony nie może doczekać się sprawiedliwości, albo podejrzany jest utrzymywany latami w stanie podejrzenia. To życie w zawieszeniu. Dla mnie ten wzrost liczby starych spraw świadczy o porażce prokuratury” – podkreśla była śledcza.

 


 

Kwestie dotyczące praworządności w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej będziemy dalej monitorować oraz wyjaśniać na łamach Archiwum Osiatyńskiego, a także – po angielsku – na stronie Rule of Law in Poland.

 

Podoba Ci się ten artykuł? Zapisz się na newsletter Archiwum Osiatyńskiego. W każdą środę dostaniesz wybór najważniejszych tekstów, a czasem również zaproszenia na wydarzenia.



Autor


Maria Pankowska - dziennikarka śledcza OKO.press. Pisze m.in. o malwersacjach funduszy europejskich i polityce UE. Absolwentka lingwistyki stosowanej na Uniwersytecie…


Więcej

Opublikowany

18 września 2019




Inne głosy w debacie



Inne artykuły tego autora

17.01.2024

Ziobryści bojkotują decyzje Bodnara w Prokuraturze Krajowej

08.01.2024

7 stycznia – podsumowanie dnia. PiS nagania ludzi na marsz. Prezydent nieugięty ws. Kamińskiego

07.01.2024

Hołownia skonsultuje „aferę mandatową” z Bodnarem i Wiąckiem

06.12.2023

Politycy opozycji zawiadamiają prokuraturę ws. działań neoKRS. Chodzi o ostatnią uchwałę

17.08.2023

Ziobro chce uniewinnienia Magdaleny Ogórek i Rafała Ziemkiewicza. Złożył skargę do SN

04.03.2023

Patryk Jaki dowodzi: Nie ma zasady pierwszeństwa prawa UE. OKO.press: Jest

29.01.2023

System kamieni milowych w fazie testów, Bruksela pod presją. Skorzysta na tym rząd PiS?

26.01.2023

Śledztwo ws. 100 tys. euro Czarneckiego w martwym punkcie. A prokurator dostał awans [UJAWNIAMY]

03.01.2023

Duda krytykuje „wielomiesięczną zwłokę w Sejmie” i nową ustawę o SN. Co z KPO?

06.12.2022

Ogórek i Ziemkiewicz winni zniesławienia Elżbiety Podleśnej. Jest wyrok

04.11.2022

Sędzia na medal. PiS i przyjaciele chcą odznaczyć byłego prezesa Izby Dyscyplinarnej

12.09.2022

Morawiecki na konferencji o Ukrainie broni sądowych „reform” PiS. „Chodzi o dekomunizację

24.08.2022

Legutko o blokadzie KPO: „Priorytetem instytucji europejskich jest obalenie polskiego rządu”

13.07.2022

„Quo vadis Polsko??” – woła sędzia TK Jarosław Wyrembak

01.07.2022

Ziobro ma kontrolować kontakty polskich śledczych z Prokuraturą Europejską. Zapłacimy za to w euro?

08.06.2022

Sąd po stronie Obajtka. Oddalił skargę RPO na przejęcie Polska Press przez Orlen

16.11.2021

Największe frakcje PE apelują do Komisji Europejskiej: Nie akceptujcie polskiego KPO

09.10.2021

Prawo i moralność UE dotyczą też Polski. Francja i Niemcy ostro o TK Przyłębskiej [CAŁE OŚWIADCZENIE]

08.10.2021

Prof. Łętowska dla OKO.press po wyroku TK: „Nie ma żadnego konfliktu między konstytucją a prawem UE”

31.08.2021

Prawny polexit w TK odroczony. RPO Marcin Wiącek domaga się wyłączenia jednego z sędziów



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200