Polski rząd odrzuca unijne zalecenia dotyczące niezawisłości sędziowskiej

Udostępnij

współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…

Więcej

Polski rząd odrzuca rekomendację UE i podważa kompetencje unijnego Trybunału Sprawiedliwości. Przewodnicząca Komisji Europejskiej zapewnia, że praworządność jest priorytetem jej Komisji, ale działanie wobec Polski odkłada na czas po ogłoszeniu monitoringu praworządności w Unii



Polski rząd w kwestii praworządności nadal wybiera kolizyjny kurs z Unią Europejską. W trakcie negocjacji budżetowych, na samym początku niemieckiego przewodnictwa w Radzie UE, odrzuca rekomendację wypracowaną w ramach Europejskiego Semestru, ponieważ ta dotyczy niezawisłości sędziowskiej. Stanowisko polskiego rządu opublikowano 1 lipca.

 

30 czerwca Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen po kilku miesiącach milczenia odpowiedziała na list przewodniczących europejskich stowarzyszeń rad sądownictwa, sędziów i prawników. Zapewniała, że praworządność jest priorytetem jej Komisji. Ale w czasie negocjacji budżetowych Komisja w sprawie rządów prawa w Polsce i na Węgrzech działa nadzwyczaj ostrożnie, zasłaniając się argumentem, że we wrześniu zostaną opublikowane wyniki monitoringu praworządności w całej UE.

 

Polski rząd odrzuca zalecenia UE o niezawisłości sędziowskiej

 

Von der Leyen chce konstruktywnego dialogu z polskim rządem. A ten w ramach Europejskiego Semestru 2020 – dorocznego przeglądu państw UE, który ma doprowadzić do lepszej koordynacji ich gospodarek – odmówił przyjęcia rekomendacji dotyczących niezawisłości sędziowskiej.

 

Rząd Mateusza Morawieckiego odrzucił zalecenie, żeby poprawić w Polsce klimat inwestycyjny, zwłaszcza przez ochronę niezawisłości sędziowskiej.

 

„Naszym zdaniem nie ma dowodów na jakikolwiek negatywny wpływ zmian w systemie sądowniczym na klimat inwestycyjny w Polsce” – brzmi oficjalne stanowisko polskiego rządu.

 

W dokumencie pojawia się odwołanie do „toczącej się debaty” o kompetencji Trybunału Sprawiedliwości UE odnośnie orzekania o niezależności sądownictwa.

 

Warto wyjaśnić: w tej kwestii nie ma w UE „debaty”. Trybunał Sprawiedliwości UE potwierdził, że orzeka o kwestiach niezawisłości sędziowskiej m.in. w wyroku z 19 listopada 2019 roku. Polski rząd podważa to i inne orzeczenia TSUE, uzurpując sobie prawo wyznaczania kompetencji najważniejszemu sądowi Unii.

 

„Do tej pory Polska wypełniania wskazówki TSUE, dlatego nie widzi potrzeby podkreślania konieczności dodatkowej ochrony niezawisłości sędziowskiej” – utrzymuje polski rząd.

 

To karkołomne twierdzenie. Przypomnijmy, że kierowany przez Julię Przyłębską Trybunał Konstytucyjny orzekł, że uchwała trzech izb Sądu Najwyższego, zawierająca wykładnię wyroku TSUE z 19 listopada, nie obowiązuje.

 

Izba Dyscyplinarna, która w myśl postanowienia TSUE o zastosowaniu środków tymczasowych, ma nie orzekać w sprawach dyscyplinarnych dotyczących sędziów, orzekała w sprawie immunitetu sędziego Igora Tulei – nominalnie była to sprawa karna, nie dyscyplinarna.

 

Ale była prowadzona w związku z wydaniem przez Tuleyę orzeczenia, które nie podoba się władzy i jest formą represjonowania znanego z obrony praworządności sędziego. W myśl postanowienia TSUE Izba Dyscyplinarna, co do której KE zarzuca, że nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego, tym bardziej nie powinna orzekać.

 

Nic nie wskazuje, żeby rząd Zjednoczonej Prawicy wzmocniony przez prezydenta Andrzeja Dudę mógł wejść w konstruktywny dialog o praworządności i niezawisłości sędziowskiej w Polsce. Co gorsza, w przeciwieństwie do lat poprzednich, nie respektuje już postanowień Trybunału Sprawiedliwości UE.

 

European Semester 2020

Stanowisko polskiego rządu ws. rekomendacji w procedurze Europejskiego Semestru 2020

 

Praworządność priorytetem

 

„Nie ma kompromisów jeśli chodzi o obronę naszych podstawowych wartości. Wzmacnianie praworządności jest wspólnym obowiązkiem wszystkich instytucji UE i państw członkowskich. Ta zasada jest podstawą pracy KE. Komisja będzie nadal uważnie śledzić rozwój wypadków w Polsce… Jest gotowa na włączenie się w konstruktywny dialog z polskimi władzami, żeby rozwiązać zaistniałe problemy” – podkreśliła Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen 30 czerwca.

 

Tak von der Leyen odpowiedziała – z kilkumiesięczną zwłoką – na wspólny list prezesa Zarządu Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ) Keesa Sterka, prezesa Europejskiej Sieci Prezesów Sądów Najwyższych Jean-Claude Wiwiniusa i Przewodniczącego Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów (EAJ) José Igreja Matosa z 21 lutego.

 

Szefowie trzech europejskich stowarzyszeń wystosowali go do szefowej Komisji Europejskiej tydzień po wejściu w życie ustawy kagańcowej, apelując o szybkie podjęcie stosownych kroków prawnych na poziomie unijnym.

 

Komisja zgodziła się z oceną, że przepisy ustawy kagańcowej naruszają prawo unijne i w kwietniu uruchomiła przeciwko polskiemu rządowi procedurę z artykułu 258 Traktatu o UE. Może się ona skończyć zaskarżeniem polskiego rządu do Trybunału Sprawiedliwości UE. Byłaby to już czwarta skarga KE do TSUE za elementy „reform” sądowniczych PiS.

 

Von der Leyen w liście do  Sterka, Wiwiniusa i Matosa wymienia ostatnie działania Komisji Europejskiej w sprawie praworządności w Polsce, w tym trzecią skargę do TSUE na model odpowiedzialności dyscyplinarnej dla sędziów.

 

W ramach postępowania z tej skargi TSUE w kwietniu wydał postanowienie, że Izba Dyscyplinarna w SN nie może orzekać. Von der Leyen pisze, że dalsze funkcjonowanie Izby Dyscyplinarnej stwarza ryzyko nieodwracalnych szkód dla polskich sędziów. Przypomina, że trwa monitoring praworządności w państwach członkowskich.

 

Nawet najgorliwsze zapewnienia i odwoływania się do toczących się postępowań i monitoringów to w obliczu postępującej erozji państwa prawa w państwach UE o wiele za mało.

 

List Ursuli von der Leyen z 30 czerwca 2020 roku 



Autor


współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i The Rule of Law in Poland, doktor nauk prawnych, badaczka w Polskiej Akademii Nauk, afiliowana przy…


Więcej

Opublikowany

3 lipca 2020






Inne artykuły tego autora

25.12.2023

Zmiana kursu. Polski rząd chce wykonywać orzeczenia europejskich trybunałów

14.12.2023

Niedopuszczalny, bezużyteczny, zbędny. Tak o wyroku Trybunału Konstytucyjnego mówią jego sędziowie

12.12.2023

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej wydał wyrok w sprawie ustawy o Sądzie Najwyższym

11.09.2023

Tragedią polskiej polityki jest to, że nie potrafimy sensownie podzielić sceny politycznej [WYWIAD]

03.08.2023

Węgry mogą stracić 22 mld euro z funduszy spójności. A to nie koniec [analiza Archiwum Osiatyńskiego]

28.07.2023

Siła prawa Unii Europejskiej: innowacyjne rozwiązania i obszary wymagające poprawy w zakresie ochrony praworządności [Raport Archiwum Osiatyńskiego]

13.07.2023

TSUE: Sądy powinny odstąpić od stosowania uchwał Izby Dyscyplinarnej. Zwycięstwo Tulei i Gąciarka

07.06.2023

Pilne! Komisja Europejska zaczyna postępowanie w sprawie lex Tusk

05.06.2023

WAŻNE! TSUE: ustawa kagańcowa sprzeczna z prawem unijnym. Miliardy z KPO się oddalają

02.06.2023

Brak gwarancji praw obywatelskich w lex Tusk narusza Konstytucję i prawo UE

27.05.2023

Iustitia: Wiemy jak naprawić Krajową Radę Sądownictwa i sądy. To da się zrobić [MARKIEWICZ]

15.02.2023

Pilne! Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE za Trybunał Konstytucyjny. Co to oznacza?

20.01.2023

Senat prosi Komisję Wenecką o opinię o ustawie o Sądzie Najwyższym. Game changer w sprawie KPO?

16.01.2023

Polska i Węgry już się nie wywiną? Unia Europejska coraz ostrzej broni praworządności [Debata]

05.01.2023

Julia Przyłębska nie ustępuje. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego chcą wyboru nowego prezesa

29.12.2022

Trybunał Konstytucyjny Przyłębskiej stał się elementem machiny niszczenia państwa prawnego

12.10.2022

Czym są pozwy SLAPP i jak z nimi walczyć [zapisz się na warsztat dla prawników]

06.10.2022

Słowenia wykonuje wyrok swojego TK. Legalizuje małżeństwa par tej samej płci i możliwość adopcji

29.08.2022

Cztery organizacje sędziowskie pozywają Radę UE za akceptację polskiego KPO

29.07.2022

Jak naprawić Trybunał Konstytucyjny? Sadurski: Usunięcie dublerów nie wystarczy, trzeba iść dalej



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200