Zdaniem Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, realizacja „kamieni milowych” wynegocjowanych przez Komisję Europejską z polskim rządem nie doprowadzi do realizacji wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w deklaracji z 27 czerwca 2022 roku apeluje, żeby Unia Europejska nie szła na kompromisy w sprawie praworządności w Polsce.

Przypomina, że także Parlament Europejski w rezolucji wyraził zaniepokojenie, że tak zwane kamienie milowe dotyczące praworządności, od których spełnienia zależy wypłata kolejnych środków z Krajowego Planu Odbudowy, nie wystarczają do ochrony państwa prawa.

Delegaci do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy ocenili, że zatwierdzenie przez Komisję Europejską KPO przedstawionego przez polski rząd jest odejściem przez Komisję od roli strażniczki traktatów i ustępstwem wobec rządów odwracających się od standardów państwa prawa.

Ich zdaniem spełnienie warunków, jakie Komisja Europejska wynegocjowała z rządem Mateusza Morawieckiego nie doprowadzi do zgodności ze standardami prawa unijnego oraz orzeczeniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ponieważ nie rozwiązują problemów dotyczących składów Trybunału Konstytucyjnego oraz sposobu wyboru Krajowej Rady Sądownictwa, który nie gwarantuje jej niezależności.

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wskazuje też, że „kamienie milowe” nie gwarantują przywrócenia do pracy sędziów bezprawnie zawieszonych w czynnościach przez Izbę Dyscyplinarną w Sądzie Najwyższym, m.in. Igora Tuleyi, Piotra Gąciarka czy Macieja Ferka, ani zaprzestania przez prokuraturę represjonowania politycznych przeciwników polskiego rządu – marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego, adwokata Romana Giertycha, aktywistów Marty Lempart czy Bartosza Kramka oraz przedsiębiorców i menedżerów, m.in. Piotra Osieckiego i Jakuba Karnowskiego.

Dlatego 29 delegatów do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy wzywa instytucje europejskie, by nie wypłacały żadnych środków, dopóki w Polsce nie zostanie zagwarantowane przestrzeganie prawa i wartości UE.

Swoje podpisy złożyli:

Również instytucja Unii Europejskiej, Parlament Europejski wielokrotnie naciskał inne instytucje UE w sprawie stosowania różnych mechanizmów ochrony praworządności w Unii Europejskiej, zwłaszcza wobec Węgier i Polski.

Apelował do Komisji Europejskiej o rozpoczynanie procedury przeciwko naruszeniom prawa UE i kierowaniu skarg do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a także o nieakceptowanie krajowych planów odbudowy.

Nalegał też na organizowanie wysłuchań w ramach procedury politycznego dialogu z Artykułu 7 Traktatu o UE.

Regularnie zaprasza też ekspertów do konsultowania mechanizmów, jakich w odpowiedzi na konkretne naruszenia praworządności powinny użyć instytucje UE.

Parlament Europejski zaskarżył też Komisję Europejską do TSUE o bezczynność w związku z niestosowaniem obowiązującego od 1 stycznia 2022 roku mechanizmu uzależniającego wypłatę środków z UE od przestrzegania praworządności. Tę skargę jednak wycofał ze względu na to, że po wygranych przez partię Viktora Orbàna wyborach na Węgrzech, Komisja uruchomiła tę procedurę przeciwko rządowi w Budapeszcie.