Stanowisko okręgowej rady adwokackiej z dnia 6 sierpnia 2019 roku w sprawie nowelizacji kodeksu postępowania karnego

Udostępnij

W Archiwum Wiktora Osiatyńskiego od 2017 roku dokumentujemy, analizujemy i objaśniamy zmiany w zakresie praworządności w Polsce.

Więcej

Stanowisko nr 1 Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia 6 sierpnia 2019 r.



Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie w składzie: 

 

  1. adw. Mikołaj Pietrzak – Dziekan
  2. adw. Anna Atanasow
  3. adw. Zbigniew Banaszczyk
  4. adw. Michał Bieniak
  5. adw. Katarzyna Bilewska
  6. adw. Anna Czepkowska-Rutkowska – Sekretarz 
  7. adw. Michał Fertak
  8. adw. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska – Wicedziekan 
  9. adw. Jakub Jacyna – Skarbnik 
  10. adw. Aleksander Krysztofowicz – Zastępca Sekretarza 
  11. adw. Andrzej Orliński – Wicedziekan 
  12. adw. Luka Szaranowicz
  13. adw. Kamil Szmid
  14. adw. Michał Szpakowski
  15. adw. Maciej Ślusarek

 

w trybie obiegowym w dniu 6 sierpnia 2019 r., podjęła jednogłośnie następujące stanowisko:

 

W dniu 2 sierpnia 2019 roku Senat bez poprawek uchwalił nowelizację kodeksu postępowania karnego wprowadzającą instytucję sprzeciwu prokuratora od postanowienia sądu o możliwości zmiany środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania w przypadku udzielenia poręczenia majątkowego (tzw. „kaucja”). 

 

Okręgowa Rada Adwokacka stanowczo protestuje wobec tego rozwiązania. Nawiązuje ono wprost do instrumentów prawnych znanych z niedemokratycznego systemu prawnego PRL, w którym to o stosowaniu aresztu decydował prokurator, a nie sąd. 

 

Sprzeciw prokuratora wstrzymuje skuteczność sądowego postanowienia do czasu uzyskania waloru prawomocności. Zastosowanie tej instytucji doprowadzi do sytuacji, w której mimo sądowego orzeczenia tzw. możliwości wyjścia za „kaucją”, to decyzją prokuratora wpłata poręczenia majątkowego nie będzie skutkowała zwolnieniem podejrzanego, czy oskarżonego z aresztu, do czasu rozpoznania zażalenia przez sąd drugiej instancji lub upływu czasu do złożenia środka takiego zaskarżenia. Efektywnie więc, to nie sąd, a prokurator decydował będzie o pozbawieniu wolności na okres dłuższy niż łącznie 72 godziny, o którym mowa w art. 41 ust. 3 Konstytucji. 

 

Uchwalona zmiana artykułu 257 kodeksu postępowania karnego, wprowadzona bez konsultacji ze środowiskami prawników, wzmacnia niebezpiecznie rolę prokuratora w postępowaniu. Wprowadzenie nieznanej ustawie karnoprocesowej instytucji zastosowania „sprzeciwu” prokuratora pozostaje w sprzeczności z zasadą niezwłocznej wykonalności postanowień sądów i stanowi legislacyjny zamach na konstytucyjne gwarancje: sądowego stosowania długoterminowego pozbawienia wolności określoną w art. 41 ust. 3 Konstytucji oraz zachowania wolności osobistej, w tym w szczególności w zakresie poddania czynności pozbawienia wolności osobistej niezwłocznej i efektywnej kontroli sądowej zgodnie z art. 5 ust. 4 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. 

 

Aby zagwarantować, że nikt nie zostanie pozbawiony wolności arbitralnie, to wyłącznie niezawisły, obiektywny sąd ma oceniać zasadność stosowania aresztu tymczasowego. Natomiast według uchwalonego rozwiązania, to prokurator, który w zakresie pozbawienia wolności jest stroną postępowania karnego na każdym jego etapie, a dodatkowo nie jest niezawisły i podlega władzy wykonawczej, będzie mógł unicestwić decyzję sądu o odstąpieniu od pozbawiającego wolności osobistej aresztu aż do czasu decyzji sądu drugiej instancji lub przynajmniej upływu terminu do wniesienia środka zaskarżenia.

 

Przewidzieć można, że sprzeciw prokuratora będzie składany od każdej decyzji sądu o zastosowaniu poręczenia majątkowego w miejsce aresztu. To prokuratorzy w rzeczywistości będą mogli decydować o dalszym pozostawieniu podejrzanych w areszcie, do czasu rozpoznania zażalenia, co w praktyce polskich sądów może trwać wiele tygodni. 

 

Nowe uprawnienie prokuratorskie nie jest również konieczne w celu zabezpieczenia toku postępowania, jako że już dotychczasowe przepisy pozwalają prokuratorowi na złożenie wniosku o wstrzymanie wykonania postanowienia sądu. W takiej jednak sytuacji to sąd, a nie prokurator, decyduje o dalszym pozbawieniu wolności.

 

Okręgowa Rada Adwokacka podkreśla, że zachowanie wolności osobistej jest podstawowym standardem zachodniej cywilizacji, jaki pojawił się już w 1215 roku (zasada habeas corpus w Magna Charta Libertatum wydanej przez Jana bez Ziemi). Zgodnie z tym standardem, tylko sąd powinien podejmować decyzję o pozbawieniu wolności osób zatrzymanych, podejrzanych i oskarżonych. Nie prokurator.

 

Źródło: ora-warszawa.com.pl/aktualnosci/wiadomosci/stanowisko-okregowej-rady-adwokackiej-z-dnia-6-sierpnia-2019-roku-w-sprawie-nowelizacji-kodeksu-postepowania-karnego/

 


 

Kwestie dotyczące praworządności w Polsce oraz w całej Unii Europejskiej będziemy dalej monitorować oraz wyjaśniać na łamach Archiwum Osiatyńskiego, a także – po angielsku – na stronie Rule of Law in Poland.

 

Podoba Ci się ten artykuł? Zapisz się na newsletter Archiwum Osiatyńskiego. W każdą środę dostaniesz wybór najważniejszych tekstów, a czasem również zaproszenia na wydarzenia.



Autor


W Archiwum Wiktora Osiatyńskiego od 2017 roku dokumentujemy, analizujemy i objaśniamy zmiany w zakresie praworządności w Polsce.


Więcej

Opublikowany

10 sierpnia 2019




Inne głosy w debacie



Inne artykuły tego autora

22.04.2024

Zakaz aborcji to naruszenie praw kobiety, jej życia prywatnego. Polemika z prof. Zollem

29.02.2024

To już oficjalne: 137 mld euro z KPO odblokowane

20.02.2024

Jak odbudować państwo prawa w Polsce? Prof. Morijn: Realizm niech przeważa nad puryzmem

17.01.2024

Rząd powinien przywrócić Europejskiej Konwencji Praw Człowieka należne miejsce

04.01.2024

Minister Kultury wobec mediów publicznych działał w celu usprawiedliwionym konstytucyjnie [ANALIZA]

04.01.2024

List Otwarty Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Sędziów Administracyjnych do Prezesa NSA

29.12.2023

Sytuacja w mediach publicznych. RPO Marcin Wiącek pisze do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

27.12.2023

Czego może nas nauczyć kryzys medialny

22.12.2023

Sędzia Przymusiński do dr. Szweda i innych wątpiących: cały czas wisi nad nami problem neosędziów. Zwlekanie z koniecznymi decyzjami niczemu nie służy

18.12.2023

Jak przywrócić w Polsce praworządność? Sędzia Przymusiński: Sejmie, przyjmij te dwie uchwały! [Gazeta Wyborcza]

13.12.2023

Rozliczenie PiS to nie Norymberga. Niesiołowski polemizuje z Matczakiem [Gazeta Wyborcza, Stefan Niesiołowski]

13.12.2023

Dziś znowu mamy prawo do dumy [Gazeta Wyborcza, Adam Michnik]

11.12.2023

Wrzosek: Tylko radykalna naprawa prokuratury. Usunąć ludzi Ziobry, cofnąć awanse, dać niezależność

29.11.2023

Sejm odwoła członków komisji LexTusk. Ale przyszły rząd nie chce jej likwidować

17.11.2023

Piotr Mikuli: W sprawie ewentualnych uchwał Sejmu RP dotyczących dublerów i członków neo-KRS [Konstytucyjny.pl]

16.11.2023

Państwowe spółki przyczyniły się do kryzysu demokracji. Czy prawo może temu zapobiec? [Analiza]

15.11.2023

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w SN nie jest niezależnym sądem [analiza]

14.11.2023

W okresie zmiany rządu nie powinno się podejmować poważnych rozstrzygnięć – apel Komitetu Nauk Prawnych PAN do doktora nauk prawnych

07.11.2023

Schodzimy z naszej reduty, banery zachowujemy [Gazeta Wyborcza, List do redakcji]

02.11.2023

Stanowisko dotyczące znaczenia Deklaracji z Reykjaviku  przyjętej na IV Szczycie Rady Europy



Wesprzyj nas!

Archiwum Osiatyńskiego powstaje dzięki obywatelom i obywatelkom gotowym bronić państwa prawa.


10 
20 
50 
100 
200