Wojciech Sadurski, konstytucjonalista i ceniony profesor uniwersytetów w Sydney i Warszawie, często wypowiada się w sprawie podważania przez Rząd praw człowieka i niezawisłości sądownictwa w Polsce. Miał określić polską partię rządząca Prawo i Sprawiedliwość (PiS) mianem „zorganizowanej grupy przestępczej”, a polską telewizję publiczną TVP mianem „Goebbelsowskich mediów”, które zorganizowały nagonkę, która doprowadziła do zabójstwa w 2019 r. prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.

W odpowiedzi na wypowiedzi profesora Sadurskiego PiS wytoczył powództwo cywilne o zniesławienie, zaś TVP – powszechnie uznawana za podmiot kontrolowany przez państwo – wszczęła przeciwko niemu karne i cywilne postępowanie o zniesławienie. W razie skazania na podstawie Kodeksu karnego prof. Sadurskiemu grozi kara do 12 miesięcy pozbawienia wolności lub kara grzywny.

Współprzewodniczący IBAHRI i były sędzia High Court of Australia (1996 – 2006) Hon Michael Kirby AC CMG stwierdził:

„Obywatele Polski, w tym profesor Sadurski, muszą mieć w każdym przypadku możliwość skrytykowania rządu bez obawy przed działaniami odwetowymi czy pozbawieniem wolności. Wszczęte wobec prof. Sadurskiego postępowania są bardzo niepokojącym sygnałem. IBAHRI wzywa władze polskie do wycofania zarzutów o zniesławienie. Ponadto należy uchylić art. 212 Kodeksu karnego, na podstawie którego zniesławienie osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub przedsiębiorcy zagrożone jest karą grzywny lub karą ograniczenia wolności. Wolność wyrażania opinii jest prawem człowieka, a przepisy dotyczące zniesławienia są niezgodne z międzynarodowymi przepisami dotyczącymi praw człowieka, w tym z Europejską Konwencją Praw Człowieka.”

Mr Kirby AC CMG dodał:

„Profesor Sadurski jest powszechnie znany i szanowany w Australii, w swoim ojczystym kraju Polsce oraz w innych krajach europejskich. Jest cenionym wykładowcą i odpowiedzialnym prawnikiem. Ludzie spoza Polski są wstrząśnięci niewybaczalnym i niewspółmiernym postępowaniem wszczętym przeciwko niemu w związku z wykonywaniem praw przysługujących mu jako obywatelowi polskiemu i istotnych dla jego funkcji wybitnego wykładowcy prawa”.

W sprawach cywilnych o zniesławienie PiS i TVP domagają się:

• publicznych przeprosin w postaci kosztownego ogłoszenia w gazecie codziennej;
• zobowiązania prof. Sadurskiego do powstrzymania się od jakichkolwiek wypowiedzi sugerujących, ze działalność PiS-u może być w jakikolwiek sposób utożsamiana z działalnością przestępczą;
• zapłaty kwoty 20 000 PLN [4600 EUR] i 10 000 PLN [2300 EUR] na rzecz wskazanych organizacji charytatywnych; oraz
• pokrycia przez prof. Sadurskiego wszystkich kosztów związanych z przedmiotowymi sprawami.

Prof. Sadurski miał stwierdzić, ze kary te przekraczają jego środki finansowe.

Współprzewodnicząca IBAHRI i była Sekretarz Generalny Szwedzkiej Izby Adwokackiej, Anne Ramberg stwierdziła:

„Działania PiS i TVP stanowią wyraźną nagonkę na prof. Sadurskiego. Dążenie do stłumienia wolności wyrażania opinii poprzez wnoszenie przeciwko niemu licznych spraw o zniesławienie jeszcze bardziej podkreśla trwające prześladowanie społeczności międzynarodowej. Powszechne nękanie prawników i sędziów budzi coraz większe zaniepokojenie IBAHRI.

Zupełnie nie do przyjęcia jest fakt, ze setki sędziów i prawników spotykają się obecnie z groźbami wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wbrew międzynarodowym standardom ochrony zawodu prawnika, w tym standardom zawartym w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz w Podstawowych Zasadach ONZ dotyczących roli prawników. To karygodne, ze praworządność jest przedmiotem tak rażących ataków”.

Obserwatorzy sceny politycznej wskazują, ze rządowe rozprawienie się z niezależnością sadownictwa było tak skuteczne, ze urzędnicy sprawują pełną kontrolę nad Trybunałem Konstytucyjnym, Biurem Prokuratora Generalnego i Krajową Radą Sądownictwa.

W dniu 18 czerwca 2020 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo cywilne o zniesławienie wytoczone przeciwko prof. Sadurskiemu.

Prawdopodobnie wniesiona zostanie apelacja. Rozprawa w sprawach wytoczonych przez TVP rozpocznie się 2 października 2020 r.