Grupa byłych dyplomatów z Konferencji Ambasadorów RP domaga się od premiera Mateusza Morawieckiego i ministrów wyjaśnień na temat działań oraz planów odnośnie roli Polski w Unii Europejskiej w kontekście pandemii COVID-19.

Apel uzasadniają brakiem podstawowych informacji o obecnym funkcjonowaniu Polski jako państwa UE, a także chaosem i niespójnością komunikacji publicznej w kluczowych kwestiach.

Pytają o stanowisko rządu:

• w sprawie Europejskiego Funduszu Odbudowy,
• polityki sprawiedliwej konkurencji,
• o plan rozdysponowania przez Polskę środków z unijnych funduszy spójności w ramach inicjatywy CRII (Coronavirus Response Investment Initiative),
• o stanowisko wobec usprawnienia zarządzania kryzysowego w UE i lepszej koordynacji w sprawach transgranicznych,
• o planach na informowanie partnerów w UE o stopniowym znoszeniu środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19 i koordynowanie z nimi zwłaszcza kwestii transgranicznych,
• w kwestii ujednolicenia metod testowania w UE i zapewnienia dostępności testów na dużą skalę UE oraz osiągnięcia wzajemnej akceptacji wyników testów w krajach UE,
• o strategię wobec unijnego porozumienia o wspólnych przetargach,
• o rolę ministra do spraw Unii Europejskiej, rządowego Komitetu do Spraw Europejskich i sejmowej Komisji do spraw UE w ramach zarządzania kryzysowego.

O tym, jak rządzący i inni politycy kwestionują przydatność UE lub bagatelizują jej działania w walce z kryzysem COVID-19 i jego skutkami, pisaliśmy w OKO.press.

Konferencja Ambasadorów RP to grupa byłych przedstawicieli RP, której celem jest analiza polityki zagranicznej, wskazywanie pojawiających się zagrożeń dla Polski i sporządzanie rekomendacji. Jej członków łączy wspólna praca i doświadczenie w kształtowaniu pozycji Polski jako nowoczesnego państwa Europy i znaczącego członka Wspólnoty Transatlantyckiej, a także przekonanie, że polityka zagraniczna powinna reprezentować interesy Polski, a nie partii rządzącej.

Przeczytaj cały apel.

„Polska w Unii Europejskiej? Pytania do rządu premiera Morawieckiego

W czasie pandemii, zagrożenia i niepewności mamy prawo oczekiwać od władz państwa przejrzystości prowadzonych i planowanych działań oraz klarownej komunikacji z własnymi obywatelami i z partnerami w Unii Europejskiej.

Ostatnie tygodnie nie przyniosły w tym względzie dobrych doświadczeń. Brak jest podstawowych informacji o obecnym funkcjonowaniu Polski jako państwa UE, panuje chaotyczna niespójność komunikacji publicznej.

Słyszymy serię wypowiedzi członków rządu (np. premier Morawiecki, ministrowie Szumowski i Ziobro) oraz posłów PiS do Parlamentu Europejskiego (np. posłowie Karski i Czarnecki) kwestionujących przydatność UE lub bagatelizujących znaczenie jej działań i pomocy dla państw członkowskich.

Potem – w ostatnich dniach – znienacka sprzeczne z powyższymi wypowiedzi premiera (podkreślenie znaczenia solidarności między państwami Unii, apel o unijny plan odbudowy gospodarczej na wzór Planu Marshalla w rozmowie z 21 kwietnia 2020 roku z przewodniczącym Rady Europejskiej Charles Michelem).

W rozmowie z przewodniczącym Michelem premier Morawiecki przedstawił „polskie oczekiwania dotyczące wieloletniego budżetu UE na lata 2021-2027”; podobnie uczynił w artykule opublikowanym we Frankfurter Allgemeine Zeitung 22 kwietnia 2020 roku.

Niestety nie ma żadnych informacji czy i gdzie obecne oczekiwania różnią się od przedstawianych poprzednio, jaki proces analityczny i decyzyjny poprzedził sformułowanie aktualnych oczekiwań, a także – szerzej – jak działa obecnie rządowo-parlamentarna machina kształtująca stanowisko Polski na forum instytucji Unii.

Zasadne wydaje się – dla zapewnienia poprawy przejrzystości i przewidywalności podejmowanych działań – sformułowanie pod adresem rządu szeregu pytań, na przykład:

• Jakie są główne założenia stanowiska rządu w sprawie koncepcji Europejskiego Funduszu Odbudowy (wielkość, sposoby finansowania, kierunki przeznaczenia środków, relacja do innych instrumentów na czele z przyszłym wieloletnim budżetem UE)? Jak powstało to stanowisko?
• Jak rząd definiuje obecne i przyszłe działania Polski na rzecz przywrócenia sprawnego i gwarantującego uczciwą konkurencję („wyrównane pole gry”) jednolitego rynku UE?
• W jakim trybie rząd zapewni regularne i częste informowanie opinii publicznej o sposobach rozdysponowania środków z funduszy spójnościowych UE w ramach inicjatywy CRII (Coronavirus Response Investment Initiative) na pokonywanie zdrowotnych oraz społeczno-gospodarczych konsekwencji pandemii?
• Czy – i w jaki sposób – rząd wypracowuje stanowisko dla potrzeb nadchodzącej dyskusji między państwami UE o usprawnieniu zarządzania kryzysowego i zacieśnieniu koordynacji w kwestiach o znaczeniu transgranicznym?
• W ramach przygotowań do stopniowego znoszenia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się COVID-19: w jaki sposób rząd zapewni informowanie partnerów w UE, jak zamierza koordynować wewnętrzne kroki o implikacjach transgranicznych w Polsce z podobnymi posunięciami zwłaszcza krajów ościennych?
• Jakimi działaniami rząd chce przyczynić się do ujednolicenia metod testowania, zapewnienia dostępności testów na dużą skalę w przekroju całej UE oraz osiągnięcia wzajemnej akceptacji wyników testów między państwami Unii?
• Jak praktycznie prowadzona jest obecnie współpraca z właściwymi partnerami w innych krajach UE w zakresie przygotowań do skoordynowanego znoszenia kontroli na granicach wewnętrznych?
• Jakich i kiedy praktycznych korzyści oczekuje rząd w związku z dokonanym w marcu 2020 r. przystąpieniem do unijnego porozumienia o wspólnych przetargach?
• Jak w ostatnich kilku tygodniach usytuowany w procesie decyzyjnym jest minister do spraw Unii Europejskiej, rządowy Komitet do Spraw Europejskich, sejmowa Komisja do spraw UE? Czy pierwszy z ww. organów jest włączony w prace Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego i/lub obrady Gospodarczego Sztabu Kryzysowego?

To tylko niektóre pytania wymagające od rządu jednoznacznych decyzji, przejrzystości działań i komunikacji publicznej pozbawionej pokusy fałszowania rzeczywistości.

Niespójny, a często agresywnie antyunijny przekaz polskiego rządu rodzi wątpliwości i obawy. Regularne łamanie praworządności (czego dowodem są kolejne wyroki TSUE) naraża Polskę na marginalizację w chwili, kiedy tylko wspólny wysiłek państw członkowskich UE może zatrzymać rozwój pandemii oraz uratować naszą gospodarkę przed poważnymi problemami.

Przezwyciężenie nadchodzącego kryzysu gospodarczego zależy od aktywności Polski w Unii Europejskiej a obywatele mają prawo do informacji o działaniach rządu w tym zakresie.

Konferencja Ambasadorów będzie je obserwować.

Podpisy:

Warszawa, 25 kwietnia 2020 r.”