Opinie KOS (35(11)/2020)

Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS z niepokojem obserwuje pogarszającą się sytuację w wymiarze sprawiedliwości spowodowaną pandemią wirusa SARS-CoV-2. Przez ponad 8 miesięcy od stwierdzenia pierwszego zakażenia władze nie zaproponowały żadnych skutecznych rozwiązań umożliwiających ograniczenie wpływu epidemii na pracę sądów. Wielomiesięczne zaniechania rządzących przekładają się w konsekwencji na ograniczenie prawa każdego do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.

W ślad za wieloma środowiskami prawniczymi, zwracamy uwagę na następujące zaniedbania władzy, które mają swój wymierny skutek w trakcie pandemii:

1. brak powszechnej digitalizacji akt spraw sądowych oraz możliwości ich prowadzenia w formie elektronicznej;
2. brak możliwości zdalnego przeglądania akt przez strony i przekazywania ich w takiej formie między sądami;
3. brak możliwości wnoszenia i doręczania pism za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
4. niejednolite zasady dotyczące organizacji posiedzeń sądów w formie zdalnej;
5. niejednolite zasady dotyczące świadczenia pracy zdalnej przez sędziów i pracowników sądów;
6. brak zasad dotyczących zdalnego informowania stron o zmianie terminów rozpoznania spraw;
7. brak możliwości sprawnego zastępowania sędziego przydzielonego do sprawy w przypadku kwarantanny lub izolacji i poinformowania o tym stron;
8. ograniczone wsparcie informatyczne dla sądów;
9. brak spójnej polityki informacyjnej dotyczącej ograniczeń w pracy sądów w czasie pandemii.

W okresie epidemii i znacznego obniżenia zasobów kadrowych w sądach, każda ze wskazanych przez nas kwestii rzutuje bezpośrednio na długość rozpatrywania spraw. Skutkiem zaniedbań rządzących będą wieloletnie zaległości, które – biorąc pod uwagę liczbę niezałatwionych spraw sprzed pandemii – jeszcze bardziej przyczynią się do obniżenia sprawności sądów.

Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS wzywa przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej do pilnego zajęcia się wskazanymi przez nas zagadnieniami i podjęcia działań, które w jak największym stopniu ograniczą negatywny wpływ epidemii na prawo do sądu.

Partnerzy KOS:

Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”

Stowarzyszenie Sędziów „THEMIS”

Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia”

Inicjatywa Obywatelska „Wolne Sądy”

Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS

Archiwum Osiatyńskiego

Stowarzyszenie Amnesty International

Forum Obywatelskiego Rozwoju FOR

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów Sądów Administracyjnych

Forum Współpracy Sędziów