„W ramach projektu »440 km po zmianę« każdego roku idąc brzegiem Bałtyku, wspieramy kobiety z niepełnosprawnością ruchu, zmieniamy polskie plaże tak, aby były dostępne dla wszystkich, spełniamy podróżnicze marzenia, inspirujemy do zmiany”
Sylwia „Nikko” Biernacka – społeczniczka, fotografka, trenerka, tutorka, założycielka i prezeska Fundacji Machina Zmian. Pomysłodawczyni i realizatorka projektu „440 km po zmianę”.
Pierwsze dwa lata realizowałam ten projekt w pojedynkę. Od 2014 roku pracujemy w zespole. Głównym celem jest pomoc kobietom z niepełnosprawnością ruchu i w trudnej sytuacji życiowej w pozyskaniu aktywnego wózka lub protezy. Poza tym wzmacniamy obecność kobiet z niepełnosprawnością w przestrzeni publicznej i edukujemy w zakresie komunikacji z osobami z niepełnosprawnościami oraz projektowania przestrzeni dostępnej i wygodnej dla wszystkich. Opracowujemy rekomendacje do planów modernizacji wejść na plaże tak, aby były dostępne dla wszystkich bez względu na stopień sprawności, w myśl hasła „Plaże dla wszystkich!”.
Zaczęło się w 2012 roku.
Pewnej czerwcowej nocy obudziłam się i powiedziałam „idę”. Zorganizowałam aukcję swoich zdjęć i za te pieniądze wyruszyłam w sierpniu w podróż. Wtedy wiedziałam tylko tyle, że chcę spełnić swoje marzenie o pieszym przejściu polskiego Wybrzeża, pomóc nieznajomej kobiecie otrzymać protezę nogi i zrobić kilka zdjęć. Spałam na polach namiotowych i niosłam plecak, który ważył 22 kilogramy. To był krok w nieznane. W tej drodze, którą nazwałam „drogą serca”, zmieniłam się i ja, i projekt. Ta zmiana trwa nadal.
Jeszcze tego lata Sylwia „Nikko” Biernacka po raz pierwszy przeszła 440 kilometrów brzegiem polskiego morza. Już w trakcie tej wyprawy zaczęły się do niej zgłaszać dziewczyny z niepełnosprawnościami z różnych miejsc Polski. Tak powstał pomysł utworzenia grona ambasadorek projektu. Od 2013 roku wyruszają w drogę już razem. Ambasadorki projektu, kobiety z różnego rodzaju ograniczeniami sprawności, pokonują trasę wzdłuż plaż (ścieżkami rowerowymi, deptakami) na protezach lub na wózkach. Uczestniczą w spotkaniach z publicznością, na których mówią o niepełnosprawności. Tak było m.in. w Szczecinie, Helu, Gdyni, Sopocie, Gdańsku, Jantarze, Stegnie. Debaty te dotyczą np. obecności osób z niepełnosprawnościami w życiu publicznym, ich sytuacji na rynku pracy czy seksualności kobiet z niepełnosprawnością.
W trakcie każdej „drogi serca” Sylwia „Nikko” Biernacka pisze relacje na Facebooku oraz rozdaje ulotki o projekcie i pocztówki z hasłem „Jedną nogą na plaży”.
Co roku, dzięki naszej podróży i sponsorom wspierającym naszą akcję, pomagamy jednej kobiecie spełnić marzenie o samodzielnym poruszaniu się i aktywnym życiu. Łączymy wsparcie protetyczne i sprzętowe z psychologicznym, ponieważ wiemy, jak ciężko jest powrócić do aktywnego życia osobie, która w wyniku wypadku lub choroby doświadcza utraty części ciała lub ograniczenia sprawności.
Projekt cały czas się rozwija, systematyzują się cele. Do pierwszego – wsparcia konkretnej osoby – doszły kolejne. Drugi cel, to większa widoczność kobiet z niepełnosprawnościami w przestrzeni publicznej. Trzeci – współpraca z samorządami, żeby udostępniły plaże osobom niepełnosprawnością.
Dlatego od 2014 roku zespół Fundacji organizuje konsultacje społeczne w nadmorskich miejscowościach, by wypracować plan modernizacji polskich plaż tak, aby były dostępne dla wszystkich.
Bariery architektoniczne są wszechobecne. Kiedy projektuje się budynki, zapomina się, że mają służyć również osobom o ograniczonej sprawności. Ważne są też bariery psychologiczne związane z przebywaniem w nieprzyjaznym otoczeniu społecznym, w którym ściągasz na siebie spojrzenia, albo słyszysz nieprzyjemne komentarze jeśli w jakiś sposób odbiegasz od promowanej społecznie normy. My uważamy, że każda osoba ma prawo do spędzania wolnego czasu w taki sposób, jaki uzna za właściwy – jeśli nie narusza to granic innych osób, a ciało ludzkie jest piękne bez względu na stopień sprawności.
Do tej pory odbyło się 10 konsultacji społecznych z udziałem mieszkańców i mieszkanek 10 nadmorskich gmin. Uczestniczyli w nich specjaliści/specjalistki, m.in. osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami i architekci/architektki pracujący w nurcie projektowania uniwersalnego. Efektem tego są rekomendacje architektoniczne do planów zagospodarowania terenów zielonych z dostępem do wody, które uwzględnią różnorodne potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Są już miejscowości, gdzie takie zmiany wprowadzono przystosowując infrastrukturę (Jastarnia, Gdańsk).
Jednak po 8 latach działań nie ma w Polsce ani jednego w pełni dostępnego dla osób o różnych potrzebach wejścia na plażę. Rośnie za to grono sympatyczek i sympatyków projektu zrzeszonych w Klubie „440 km po zmianę”, którzy dołączają do „drogi serca”.
W 2017 roku, w ramach działań projektu „440 km po zmianę” Fundacja Machina Zmian zrealizowała w partnerstwie z 42. Festiwalem Polskich Filmów Fabularnych mobilną grę miejską na telefon – Filmobil. Jej założeniem była nie tylko rozrywka, ale również zwrócenie uwagi na ważne problemy społeczne – w tym przypadku kwestię barier architektonicznych.
W tym samym roku Fundacja zrealizowała też – w partnerstwie z Gdyńską Szkołą Filmową – cykl spotów społecznych „Zmień perspektywę”. Spoty poruszają tematykę komunikacji z osobami z niepełnosprawnością. Scenariusz, reżyseria oraz produkcja spotów została zrealizowana przez studentów i studentki GSF. W krótkich filmach wystąpiła m.in. polska paraolimpijka Katarzyna Rogowiec.
Poza tym Sylwia „Nikko” Biernacka w 2016 roku przygotowała wystawę fotograficzną „Części wspólne” w ramach Stypendium Twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Bohaterkami sesji są Ambasadorki i sympatyczki Projektu „440 km po zmianę” – kobiety o różnym stopniu sprawności, poruszające się o protezie, kulach lub na wózku. Zdjęcia zostały zainspirowane hasłami „Znajdź podobieństwa. Więcej nas łączy. Plaże dla wszystkich”. Wystawa była prezentowana w Gdyni, Gdańsku, Oświęcimiu i w Poznaniu.
W roku 2019 pracujemy nad tym, żeby pierwsze w pełni dostępne wejście na plażę zostało otwarte!
Do tej pory odbyło się siedem edycji projektu „440 km po zmianę”. Projekt realizowany jest w ramach działalności Fundacji Machina Zmian.
Więcej informacji na stronie 440km.pl
Opracowanie sylwetki: Aleksandra Gieczys-Jurszo
Autorami zdjęć w tekście są Agnieszka Skawiańczyk, Krzysztof Winciorka i Bogna Kociumbas.
Przeczytaj też:
- „Kobiet po amputacjach, na wózkach inwalidzkich brakuje w życiu społecznym”
- Trójmiasto: Marsz „440 km po zmianę” brzegiem Bałtyku [ZDJĘCIA]
-
Zmienia wybrzeże Bałtyku dla niepełnosprawnych. „Polskie plaże powinny być dla wszystkich”
Opublikowano:
